Hortiterapia - terapia wspomagająca rehabilitację dzieci i dorosłych

Wzrastające zainteresowanie hortiterapią przyczyniło się do powstania kolej­nej monografii dotyczącej alternatywnej terapii z pomocą roślin. W Polsce tera­pia ogrodnicza jest stosunkowo młodą dziedziną, od kilku lat rozwijającą się bardzo powoli, jako terapia jest niedostatecznie doceniana. Obecnie niewiele jest opracowań naukowych pozwalających na niepodważalną ocenę efektywno­ści i przydatności we wspomaganiu leczenia. Książka ta jest kontynuacją wyda­nej pod moją redakcją pozycji Hortiterapią, która powstała jako wynik spotkań podczas warsztatów, zajęć terapeutycznych oraz seminariów z hortiterapii na terenie Warmii i Mazur. Tematy tu poruszone dotyczącą wykorzystania możli­wości roślin, a także pracy w ogrodzie i przebywania w nim, w rehabilitacji niepełnosprawnych dzieci i dorosłych z różnymi typami niepełnosprawności.

Książkę przygotowaliśmy z myślą o rodzicach, opiekunach, terapeutach, hortiterapeutach. Mogą z niej także korzystać edukatorzy i nauczyciele przyrody wspierający rozwój dzieci ze szczególnymi problemami, którym zajęcia prowa­dzone w ogrodzie mogą pomóc w czterech obszarach: fizycznym, psychicznym, poznawczym oraz społecznym. Wybrane gatunki roślin mogą być wykorzysty­wane w ogrodoterapii, w zajęciach zarówno poznawczych, jak i terapeutycz­nych, wpływających na integrację sensoryczną, którą możemy prowadzić od pierwszych dni życia.

Monografia ta jest przeznaczona również dla czytelników interesujących się projektowaniem ogrodów sensorycznych, terapeutycznych lub zmysłów. W ta­kich ogrodach przewodnim celem jest odpowiedni dobór elementów małej archi­tektury niezbędnych do wykonywanych prac ogrodowych podczas zajęć terapeu­tycznych oraz gatunków roślin z różnych grup, jak: ozdobne, sadownicze, warzywne. Dzięki odpowiedniemu doborowi wszystkich elementów do projek­towanego ogrodu możemy wpłynąć na stymulację pięciu zmysłów w sposób polisensoryczny. W salach rehabilitacyjnych lub w pomieszczeniach zamknię­tych nie zawsze jest to możliwe. W ośrodkach terapeutycznych i szkołach spe­cjalnych przygotowujących do zawodu ogrodnika są stawiane szklarnie lub tune­le foliowe, których wyposażenie może również pełnić funkcję terapeutyczną, szczególnie gdy zajęć nie można przeprowadzić ze względu na złe warunki atmosferyczne.

Przedstawiono także rolę zieleni oraz wody w procesie terapeutycznym, ich wpływ na kuracjuszy lub podopiecznych o różnym typie niepełnosprawności. Przebywanie w ogrodzie bardzo korzystnie oddziałuje również na pracowników i opiekunów oraz rodziny pacjentów zaangażowanych w opiekę i terapię. Monografia zawiera dziesięć oryginalnych prac. Autorami prac są osoby zajmujące się zagadnieniami związanymi z hortiterapią, reprezentujące ośrodki naukowe i terapeutyczne z dziedziny ogrodnictwa i architektury krajobrazu. Ser­decznie dziękuję wszystkim autorom za przyjęcie zaproszenia do uczestnictwa w monografii Hortiterapią - terapia wspomagająca rehabilitację dzieci i do­rosłych.

Spis treści

Technologie ogrodnicze jako źródło bodźców w hortiterapii

Twórcza zabawa dziecka w świecie roślin

„Zielona" i „niebieska" terapia w niemieckich uzdrowiskach (na przykładzie kurortu Bad Bevensen)

Terapeutyczny ogród zimowy jako miejsce terapii i wypoczynku

Zapach w hortiterapii

Hortiterapia — nowoczesna forma leczenia

Hortiterapia dzieci

Rośliny ozdobne w stymulacji polisensorycznej dzieci

Rośliny na kompozycje suche w zajęciach z hortiterapii

Koncepcja ogrodu terapeutycznego przy Polskim Stowarzyszeniu na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym w Białej Wodzie