Jak zakładać i prowadzić pasiekę

Od pierwszego wydania książki „Jak zakładać i prowadzić pasiekę" Jerzego Makowicza minęło ćwierć wieku. Przez te wszystkie lata niewiele straciła ona na aktualności i wciąż zajmuje wyjątkowe miejsce wśród publikacji pszczelarskich. W związku z ciągłym zapotrzebowaniem na tę książkę Wydawnictwo udostępnia niezmienione jej wydanie.

W warszawskim klubie pszczelarzy często zgłaszają się kandydaci na pszczelarzy, prosząc o radę i pomoc. Gdy już staną się posiadaczami upragnionych uli, stawiają wiele podstawowych pytań. Podręcznikowe wiadomości są dla nich niejednokrotnie zbyt ogólnikowe; nie znajdują tam odpowiedzi na niektóre nurtujące ich pytania.

Wielu kandydatów na pszczelarzy jest w Warszawie, tak też z pewno­ścią jest w całej Polsce. I wszędzie występują podobne problemy. Z audy­cji telewizyjnych i radiowych oraz artykułów w prasie codziennej można się dowiedzieć o wspaniałych perspektywach pszczelarstwa. A czy tak jest naprawdę? Faktem jest, że dla tych, którzy rzetelnie zabierają się do pracy w pszczelarstwie, otwierają się widoki na ciężką, żmudną pracę oraz czerpanie z niej satysfakcji.

Postawiłem sobie zadanie wprowadzenia początkujących hodowców w problemy pszczelarstwa. Książka ta nie da z pewnością odpowiedzi na wszystkie pytania; będą się one zresztą mnożyły w miarę poznawania nowych zagadnień. Poza tym celowo pominięto w tej pracy wiele tematów, które zwykle uważa się za drugi czy nawet trzeci stopień wtajemniczenia pszczelarskiego. Kiedy pszczelarz opanuje wiadomości podstawowe, ła­twiej będzie mu uzyskać odpowiedzi na trudniejsze pytania.

W pracy pominięto opisy roślin miododajnych i spadziujących, sprzętu pszczelarskiego oraz urządzeń i budowli pszczelarskich; pominięto też zagadnienia hodowli matek, jako szczególnie specjalistyczne. Nie omó­wiono ponadto gospodarki jednorodzinnej, kompleksowej i wędrownej, a z dziedziny chorób pszczół poruszono tylko niektóre sprawy; chodziło o uczulenie pszczelarza na pewne zjawiska najczęściej zagrażające pasie­ce.

Pracę tę należy więc traktować jako wprowadzenie do pszczelarstwa. Oby służyła jak najlepiej.

Spis treści

Co autor pragnie wyjaśnić

I. Czy zakładać pasiekę

Czy warto zajmować się pszczołami

Czy każdy może prowadzić pasiekę

Jakiej wielkości pasiekę powinno się zakładać

Czy należy bać się użądleń

II. Co trzeba wiedzieć o pasieczysku

Wybór terenu pod pasiekę

Rozstawianie uli na toczku       

III. Jaki ul wybrać

Typ ula a rodzaj pasieki

Jakim warunkom powinien odpowiadać ul

Co należy do wyposażenia ula

Czy można samemu budować ule

Przygotowywanie ramek

IV. Co trzeba wiedzieć o pożytkach

Pożytki nektarowe

Pożytki spadziowe

Pożytki pyłkowe

Pożytki propolisowe

Zbieranie i przenoszenie wziątku

Zasięg lotu pszczół

Obliczanie zasobów pożytkowych w okolicy

V. Co należy wiedzieć o pszczołach

Anatomia pszczoły

Matka pszczela

Trutnie

Jaką rasę pszczół wprowadzać do pasieki

VI. Rodzina pszczela

Co stanowi rodzinę pszczelą

Rozwój młodego pokolenia

Od czego zależy długowieczność pszczół

Budowa gniazda pszczelego

Układanie gniazda przez pszczoły

Organizacja życia pszczół w gnieździe

Jak pszczoły regulują temperaturę w gnieździe
Do czego pszczołom jest potrzebna woda

VII. Podstawowe wiadomości o pracy w pasiece

Jak się ubrać

Kiedy pszczoły są agresywne

Uśmierzanie agresywności pszczół

Przeglądy rodzin pszczelich

VIII. Zakładanie pasieki

Od czego zaczynać

Zakup rodziny pszczelej

Przewóz pszczół

Przesadzanie i osadzanie roju

IX. Pierwszy oblot        

Co warunkuje dobrą zimowlę pszczół

Co dzieje się w ulach przed oblotem

Co należy wykonać przed pierwszym oblotem

Jak odbywa się pierwszy oblot

Co należy zaobserwować przy pierwszym oblocie
Jak przeprowadzić pierwszy przegląd uli

X. Jak wzmagać rozwój rodziny

Czy trzeba przyspieszać rozwój rodzin

Od czego zależy czerwienie matki

Pobudzanie rodziny do rozwoju

Czy należy stosować namiastki pyłkowe

Wiosenny rozwój rodziny pszczelej

Jak i kiedy poszerzać gniazda

XI. Gospodarowanie w czasie wziątków

Przygotowanie w ulach miejsca do składania miodu

Na co trzeba zwrócić uwagę przy wziątkach

Gospodarowanie na pożytkach wczesnych

Gospodarowania na pożytkach późnych

XII. Gospodarka późną wiosną i latem

Jak pszczoły reagują na zmianę matki

Kiedy pszczoły wymieniają matkę

Jak się wymienia matkę

Rójka

Łączenie rodzin

Zwiększanie potencjału produkcyjnego rodziny

Tworzenie nowej rodziny

Czy pszczoły są rabusiami

Zapobieganie rabunkom i ich zwalczanie

XII. Miodobranie

Kiedy należy przeprowadzać miodobranie

Przygotowanie do miodobrania

Odbieranie plastrów z miodem z uli

Organizacja pracy w pracowni

XIV. Pozyskiwanie pyłku kwiatowego i pierzgi

Pyłek kwiatowy

Pierzga

Obnóże           

XV. Pozyskiwanie propolisu     

XVI. Przechowywanie i wytapianie woszczyny

XVII. Przygotowanie ziół do zimowoli

Pobudzanie przedzimowego rozwoju

Zestawianie gniazd na zimę

Podkarmianie pszczół przed zimą

Ostatni przegląd gniazd pszczelich przed zimą

XVIII. Choroby pszczele

Najczęściej występujące choroby pszczół

Zapobieganie chorobom pszczół

Lektura uzupełniająca