Alchemia pszczół Pszczoły i produkty pszczele oczami chemika

„ALCHEMIA PSZCZÓŁ" jest szczególną pozycją na rynku polskim. Jest opracowaniem całkowicie oryginalnym, które zawiera świeże spojrzenie na problem i nie jest wzorowane na innych pozycjach. Dotyka złożonych zagadnień, bo głównie roli chemii w życiu pszczół. Odkrywa wiele tajemnic, z których istnienia często nie zdajemy sobie sprawy. Została napisana przez profesora chemii, który zadał sobie wiele trudu ażeby w możliwie jasny sposób przedstawić bardzo złożone zagadnienia. Tę książkę mogą więc czytać nie tylko osoby z wyższym wykształceniem chemicznym!

Opowiada, że mleczko pszczele jest „napojem magicznym". Czy to jest prawda?

W czym się kryje „moc obronna" propolisu?

Czy pszczoły wykazują wybiórczość podczas zbioru balsamów roślinnych i jak to wpływa na właściwości lecznicze propolisu?

Co nowego w sprawie miodu?

Czy naprawdę wychwalany miód z manuki „bije na głowę" miody polskie?

Czym są ziołomiody: grubą „podróbką" czy cennym produktem?

Czemu pierzgę nazywają „pokarmem boskim"?

Co zagraża pszczołom i czy można je leczyć bez stosowania środków z arsenału „ciężkiej chemii"?

Oto pytania, na które (obok wielu innych) żądny wiedzy Czytelnik znajdzie odpowiedzi w tej książce.

Dzieło profesora Walerija Isidorowa pokazuje jak mało jeszcze wiemy o pszczołach i przyrodzie, jak dużo musimy zrobić, aby ten świat lepiej poznać. Książka jest napisana oryginalnym językiem. Autor z pochodzenia Rosjanin, od wielu lat rezydent w Polsce i pracownik Uniwersytetu w Białymstoku, używa sformułowań, które nie zawsze są typowymi w polszczyźnie. Jest to też jeden z elementów, które nie pozwalają nudzić się w czasie czytania.

Światowa literatura o pszczołach i ich produktach to nie tylko ogromna ilość publikacji w czasopismach naukowych, ale także wiele książek naukowych i popularno-naukowych. Tym niemniej, nie przestają pojawiać się nowe książki i w rękach Czytelnika jest właśnie jedna z nich. Rozpoczynając przygotowanie tej książki postawiłem przed sobą, szczerze mówiąc, niełatwe zadanie, aby przedstawić jej przedmiot w taki sposób, by zaspokoić zainteresowanie, na ile to możliwe, szerszego kręgu Czytelników. I tych, którzy interesują się życiem pszczół oraz ich produktami, jak i tych, którzy zajmują się pszczelarstwem zawodowo. Żeby nie utrudniać lektury i jednocześnie, na ile to możliwe, w pełni przedstawiać wyniki zarówno własnych badań jak i wykonanych przez innych badaczy, postarałem się ograniczyć do minimum liczbę tabel i wykresów. Szczegółowe informacje o składzie chemicznym badanych produktów pszczelich i ich prekursorów roślinnych, zainteresowany Czytelnik znajdzie w Aneksie oraz w publikacjach Autora cytowanych w tekście. Tamże przedstawione są charakterystyki analityczne, bez których nie jest możliwa identyfikacja tych substancji: chromatograficzne indeksy retencji. Mam nadzieję, że te dane będą szczególnie przydatne tym, którzy wstąpili na niełatwą, ale dającą dużo satysfakcji drogę badań składu chemicznego produktów naturalnych, w tym pszczelich. Na ile wynik mojej pracy odpowiada postawionym zadaniom, osądzisz sam, Czytelniku.

Spis treści

Przedmowa 5

Rozdział 1. Wprowadzenie 9

Rozdział 2. Infochemia rodziny pszczelej 13

2.1. Informacja jest matką ładu i porządku 13

2.2. Chemiczne „narzędzia" królowej 20

2.3. „Infochemia" robotnic 27

2.4. Feromony czerwiu głoszą: jesteśmy i chcemy jeść! 33

2.5. Męski klub trutni 35

2.6. Feromony na usługach pszczelarstwa 36

Rozdział 3. Tajemnice mleczka pszczelego 39

3.1. Mity i sekrety 39

3.2. Jaka racja larwy, taki los „dziewczyny" 40

3.3. Mleczko pszczele - panaceum na wszystkie zachorowania? 44

3.4. Prawdziwy „magazyn" broni i artykułów żywnościowych 49

3.5. Dlaczego mleczko pszczele jest „ponad siły" mikrobów? 53

3.6. Pożyteczne „zanieczyszczenia" mleczka pszczelego 62

Rozdział 4. Homogenat czerwiu: cenny, ale bagatelizowany produkt 64

Rozdział 5. Propolis urbi et orbi 71

5.1. Kit pszczeli? Nie, pro-polis! 71

5.2. Praca pszczół po zbiorach balsamów roślinnych: pracoholiczki i leniuchy 73

5.3. Czy uda się wykryć prekursory propolisu? 79

5.4. Czym pachnie propolis? 94

5.5. Czym propolis leczy? 100

Rozdział 6. Co nowego w sprawie miodu? 115

6.1. Czy warto nadal zajmować się jego badaniem? 115

6.2. Słodka danina roślin 116

6.3. Droga od nektaru do miodu - kolejność magicznych przeistoczeń 121

6.4. Miody odmianowe i ich roślinni prekursorzy 129

Rozdział 7. Słówko w obronie ziołomiodów 135

7.1. «Spacer» autora po forach 135

7.2. Trochę historii 135

7.3. Krzątanina wokół nazwy 136

7.4. Ziołomiody różnią się od miodów. Nie w gorszą stronę 137

Rozdział 8. Pierzga - „Pokarm Boski" 145

8.1. Pyłek kwiatowy i pierzga, czy to samo? 145

8.2. Tajemnice przekształcenia pyłku w pierzgę 147

8.3. Pierzga przez pryzmat GC-MS 149

Rozdział 9. Bądźcie zdrowe, pszczółki! 154

9.1. Gatunek, któremu zagraża największe niebezpieczeństwo 154

9.2. Propolis w życiu pszczół 160

9.3. Rośliny uzdrawiają 165

9.4. Zabiegi zootechniczne i metody biologiczne 170

9.5. Uzdrawianie bez leków 173

Piśmiennictwo 177

Aneks 192