Co przed, a co po? – działanie następcze herbicydów

W serii wydawnictw „Apra doradza" jak dotąd dominują programy ochrony upraw przed zachwaszczeniem. Jest to za­ledwie jeden z wielu problemów dotyczą­cych stosowania chwastobójczych środ­ków ochrony roślin. Oprócz efektu doraź­nego niszczenia chwastów, część prepara­tów posiada działanie uboczne. Rozkład substancji czynnych do metabolitów nie­szkodliwych dla poszczególnych roślin przebiega w różnym czasie. Ubocznym zagadnieniem stosowania herbicydów jest następstwo - czyli co i kiedy można siać w określonym stanowisku uprzednio odchwaszczanym chemicznie.

Na ogół zagadnieniu temu poświecą się stosunkowo mało uwagi. Problemy przede wszystkim pojawiają się w mo­mencie konieczności niespodziewanej likwidacji plantacji przed zakończeniem jej wegetacji. Powodów może być wiele, na przykład zniszczenie plantacji przez szkodniki, choroby lub, co najczęściej się zdarza, wymarznięcie ozimin podczas bezśnieżnych zim, ze znacznym udzia­łem okresów o niskich ujemnych tem­peraturach.

W tych przypadkach dokładna ana­liza cech substancji czynnej, jej dawki oraz przebieg warunków klimatycz­nych jest nieodzowna. Jednak nie nale­ży zapominać, że stanowiska, na których w planowanym terminie dokonano zbio­ru plonów, również są odchwaszczane chemicznie i pozostałości stosowanych związków także mogą zagrażać roślinie następczej. Ryzyko jest bardzo małe, ale jego stopień należy określić!

Pozycja, którą Państwo trzymacie w dłoniach, pozwala określić możli­wość siewu podstawowych zbóż jarych i ozimych, rzepaku ozimego i kukury­dzy w stanowiskach, na których stoso­wano herbicydy. Równocześnie można pozyskać informację, jaki wpływ na ro­śliny następcze mają środki chwastobój­cze stosowane w tych roślinach. Analiz tych można dokonać w dwóch warian­tach: w przypadku wcześniejszej likwi­dacji plantacji oraz w warunkach zbio­ru plonów w przewidywanym terminie. Na podstawie zebranych i usystematyzo­wanych danych, uzupełnionych dodat­kowymi informacjami mającymi wpływ na tempo rozkładu zastosowanych sub­stancji czynnych, łatwo można podjąć decyzję „co przed oraz co po?".

Następstwo roślin w stanowiskach uprzednio odchwaszczanych chemicznie jest jednym z  podstawowych czynników mających wpływ na prawidłowy rozwój posianej rośliny. To element często pomijany, a nawet lekceważony i nie zawsze rozpatrywany w cyklicznej produkcji roślinnej. Najczęściej jest analizowany w przypadku konieczności zlikwidowania plantacji. Dopiero wtedy plantatorzy zaczynają dociekać, jaka roślina w danym stanowisku może być posiana bez obawy szkodliwego działania pozostałości wcześniej zastosowanego herbicydu. Nagła likwidacja plantacji to sytuacja niespodziewana, ale niejedyna ograniczająca siew dowolnej rośliny w danym stanowisku. Rozkład poszczególnych substancji czynnych jest uwarunkowany przede wszystkim ich specyfiką jako związków chemicznych oraz całym zespołem okoliczności towarzyszących, wśród których czynnikiem dominującym jest przebieg warunków klimatycznych. Plantator musi być zawsze przygotowany na niespodziewany rozwój sytuacji, ale jednocześnie powinien być świadomy następczego działania herbicydów nawet w warunkach prawidłowego przebiegu wegetacji, od momentu siewu do zbioru. Powinien również uwzględniając zmianowanie i płodozmian, działając planowo nie tylko rozważać, czy w dane stanowisko można posiać konkretną roślinę uprawną, ale perspektywicznie uwzględniać, jakie uzyska stanowisko po jej odchwaszczaniu dla rośliny następczej. Stąd zawsze jest konieczna analiza rozpatrzenia, co znajduje się w glebie przed siewem i co w niej zostanie po siewie.

Książka „Co przed, a co po? – działanie następcze herbicydów” pozwala określić możliwość siewu podstawowych zbóż jarych i ozimych, rzepaku ozimego i kukurydzy w stanowiskach, na których stosowano herbicydy. Równocześnie można pozyskać informację, jaki wpływ na rośliny następcze mają środki chwastobójcze stosowane w tych roślinach. Analiz tych można dokonać w dwóch wariantach: w przypadku wcześniejszej likwidacji plantacji oraz w warunkach zbioru plonów w przewidywanym terminie. Na podstawie zebranych i usystematyzowanych danych, uzupełnionych dodatkowymi informacjami mającymi wpływ na tempo rozkładu zastosowanych substancji czynnych, łatwo można podjąć decyzję „co przed oraz co po?”.

Spis treści

Wnikanie herbicydów do roślin

Dodatkowa orka i problem uproszczonej uprawy gleby

Interpretacja zaleceń

Elementy mające wpływ na pozostałości

Praktyczne uwagi

Szczegółowe informacje dotyczące następstwa w przypadku odchwaszczania zbóż Następstwo po zbożach odchwaszczanych jesienią

Następstwo po zbożach odchwaszczanych wiosną (ozime i jare)

Następczy wpływ substancji czynnych na zboża

Następstwo po rzepaku ozimym odchwaszczanym jesienią i/lub wiosną

Następczy wpływ substancji czynnych na rzepak ozimy

Następstwo po odchwaszczanej kukurydzy

Następczy wpływ substancji czynnych na kukurydzę

Następczy wpływ graminicydów

Optymalizacja stanowisk