Cytologia skóry psów i kotów

Cytologia skóry psów i kotów: Ilustrowany podręcznik interpretacji zmian skórnych poprzez badanie cytologiczne to pierwsza książka poświęcona wyłącznie cytologii skóry psów i kotów. Ten podręcznik to dowód postępu, który dokonał się przez ostatnie dziesięciolecia w dziedzinie cytologii skóry – technice, która stała się dobrą praktyką w dermatologii dzięki prostocie i szybkości wykonania, minimalnej inwazyjności oraz wysokiej wartości diagnostycznej.

W podręczniku znajduje się ok. 750 kolorowych ilustracji o wysokiej rozdzielczości. Większość obrazów i cech cytologicznych procesu chorobowego została przedstawiona z obrazem klinicznym i histopatologicznym, dzięki czemu czytelnik ma pełny obraz schorzenia oraz przykłady zastosowania cytologii, a także jej ograniczenia. Poza powszechnie spotykanymi schorzeniami, zawarto w niej także charakterystykę cytologiczną rzadkich i do tej pory słabo opisanych chorób skóry psów i kotów. Szeroki zakres tematyczny sprawia, że z podręcznika mogą korzystać zarówno studenci oraz początkujący w dziedzinie cytologii, jak i lekarze szukający specjalistycznych informacji. Z pewnością pomoże upowszechnić i prawidłowo wykorzystywać badania cytologiczne w dermatologii weterynaryjnej.

Intencją autora niniejszej książki było stworzenie „klasyka”. Ważną rolę odegrało tu nie tylko miejsce jego pochodzenia – Toskania – lecz także niezmiernie ważna treść. Jest to pierwszy podręcznik poświęcony wyłącznie cytologii skóry psów i kotów, a zatem specjalności, która w ostatnich latach bardzo się rozwinęła. Podręczniki medyczne i naukowe są zwierciadłem, w którym można ujrzeć poziom danej dziedziny nauki. Przeczytanie głównego podręcznika z danej dziedziny powinno zapewnić wgląd w stopień rozwoju tej gałęzi wiedzy. Książka Francesco Albanese to niekwestionowany dowód nadzwyczajnego postępu, który dokonał się przez ostatnie dziesięciolecia w dziedzinie cytologii skóry – technice, która stała się dobrą praktyką w dermatologii dzięki prostocie i szybkości wykonania, minimalnej inwazyjności oraz wysokiej wartości diagnostycznej. Niniejsza książka z pewnością pomoże upowszechnić i  prawidłowo wykorzystywać badania cytologiczne w  dermatologii weterynaryjnej w przyszłości. Zawartość książki można określić jako wyczerpującą. Czytelnik odnajdzie w niej wszelką dostępną wiedzę dotyczącą cytologii skóry psów i kotów, wspartą długą listą bardzo aktualnych i starannie wybranych pozycji literatury. Większość obrazów i  cech cytologicznych procesu chorobowego została przedstawiona z  obrazem klinicznym i histopatologicznym, dzięki czemu czytelnik ma pełny obraz choroby oraz przykłady zastosowania cytologii, a także jej ograniczeń. W opracowaniu książki wykorzystano bez wątpienia wszechstronną wiedzę autora – dermatologa i cytopatologa klinicznego. Szeroki zakres tematyczny sprawia, że z podręcznika mogą korzystać różni odbiorcy. Studenci i początkujący w sztuce cytologii uznają za szczególnie użyteczne rozdziały 1 oraz 2, czyli te poświęcone morfologii i funkcji komórek skóry oraz metodom pobierania prób, ich przygotowywania i barwienia. Czytelnik bardziej zaznajomiony z tematyką znajdzie specjalistyczne informacje, zwłaszcza w rozdziałach 3, 4 oraz 5, które dotyczą cytologii poszczególnych chorób skóry psów i kotów. Poza powszechnie spotykanymi chorobami, w książce zawarto także charakterystykę cytologiczną rzadkich i do tej pory słabo opisanych chorób, takich jak botriomykoza, feohyfomykoza lub dirofilarioza skórna. Rozdział 5 zawiera całkowicie nowe informacje dotyczące cytologii przerzutów nowotworowych do skóry, z uwzględnieniem przerzutów rzadko spotykanych nowotworów narządów wewnętrznych, np. raka gruczołu krokowego, żołądka czy gruczołów ślinowych.

Książki w formie papierowej, mimo ostrej konkurencji ze strony nowych formatów cyfrowych, nadal urzekają wartościami niematerialnymi. Nowe e-booki mają wiele zalet, lecz Książki drukowane można dotykać i traktować z czułością, mają one swój ciężar i specyficzny zapach. To właśnie z nimi czytelnik może związać się uczuciowo. Szczegółowość, jakość rycin i druku czynią z niniejszej książki cenny obiekt, o wartości niemalże arcydzieła. Wysiłek i zapał, włożone w pracę nad książką, widać w każdym opisie, a także w każdej rycinie czy adnotacji. Z całą pewnością niniejsza książka zagości na półkach bibliotek i klinik weterynaryjnych obok innych klasycznych pozycji wydawniczych z tej dziedziny.

Spis treści

1 Morfologia i funkcja komórek skóry 1

1.1 Wprowadzenie 1

1.2 Komórki naskórka 1

1.2.1 Warstwa podstawna . 2

1.2.2 Warstwa kolczysta 2

1.2.3 Warstwa ziarnista . 4

1.2.4 Warstwa rogowa 4

1.3 Komórki skóry właściwej i przydatków 8

1.4 Tkanka podskórna . 18

1.5 Komórki zapalne 19

1.5.1 Krwinki czerwone . 19

1.5.2 Neutrofile . 21

1.5.3 Eozynofile 24

1.5.4 Bazofile . 26

1.5.5 Limfocyty . 26

1.5.6 Plazmocyty . 27

1.5.7 Makrofagi . 27

1.5.8 Mastocyty 32

1.6 Rodzaje zapaleń 33

1.6.1 Zapalenie neutrofilowe . 33

1.6.2 Zapalenie neutrofilowe i makrofagowe (ziarniniakowe/ropno-ziarniniakowe) . 34

1.6.3 Zapalenie eozynofilowe 36

1.6.4 Zapalenie limfo-plazmocytarne . 37

2 Sposoby pobierania, przygotowania i barwienia materiału do badania cytologicznego 41

2.1 Wstęp . 41

2.2 Metody pobierania materiału 41

2.2.1 Preparaty odciskowe . 41

2.3 Biopsja cienkoigłowa (z aspiracją lub bez aspiracji) . 58

2.3.1 Pobieranie materiału cytologicznego z guzków i płytek 58

2.4 Zeskrobina 61

2.4.1 Pobieranie materiału cytologicznego z wrzodów 61

2.5 Przygotowanie preparatów 62

2.6 Barwienie preparatów 66

2.6.1 Barwienie typu Romanowskiego (Wrighta, Giemsy) 66

2.6.2 Barwienie PAS (kwasem nadjodowym-odczynnikiem Schiffa) 67

2.6.3 Barwienie Grocotta (srebro metenaminy) . 67

2.6.4 Barwienie Ziehla-Neelsena 69

2.6.5 Barwienie czerwienią oleistą O (Oil-Red-O) . 69

2.6.6 Barwienie von Kossa 71

2.6.7 Barwienie błękitem toluidynowym 71

2.6.8 Barwienie błękitem pruskim lub reakcja Perla 72

2.6.9 Barwienie czerwienią Kongo 72

3 Cytologia nienowotworowych zmian skórnych u psów i kotów 75

3.1 Wprowadzenie 75

3.2 Grudki . 75

3.2.1 Choroby grudkowe u psów . 76

3.2.2 Choroby grudkowe u kotów 77

3.3 Grudki guzkowe 81

3.3.1 Głębokie ropne zapalenie skóry (czyraczność) 85

3.3.2 Czyraczność eozynofilowa twarzy . 92

3.3.3 Grudkowo-guzkowa postać leiszmaniozy u psów 96

3.3.4 Zespół jałowego ziarniniaka/ziarniniaka ropnego 102

3.3.5 Wapnica skóry

3.3.6 Ksantomatoza . 114

3.4 Krosty . 118

3.4.1 Choroby psów przebiegające z obecnością krost 118

3.4.2 Choroby kotów przebiegające z obecnością krost 146

3.5 Łuski . 152

3.5.1 Choroby psów i kotów przebiegające z obecnością łusek 152

3.6 Nadżerki . 167

3.6.1 Choroby psów przebiegające z obecnością nadżerek . 167

3.6.2 Choroby kotów przebiegające z obecnością nadżerek 173

3.7 Wrzód . 174

3.7.1 Choroby psów przebiegające z obecnością wrzodów . 174

3.7.2 Choroby kotów przebiegające z obecnością wrzodów 178

3.8 Płytki i guzki 191

3.8.1 Przyczyny zakaźne i pasożytnicze . 191

3.8.2 Choroby jałowe 241

3.9 Młodzieńcze zapalenie tkanki łącznej 263

3.9.1 Młodzieńcze jałowe ziarniniakowe zapalenie skóry i węzłów chłonnych (młodzieńcze zapalenie tkanki łącznej) 263

3.9.2 Plazmocytarne zapalenie opuszek palcowych . 268

4 Cytologia nowotworów skóry . 285

4.1 Wprowadzenie 285

4.2 Nowotwory okrągłokomórkowe 286

4.2.1 Guzy z komórek tucznych . 287

4.2.2 Chłoniak 305

4.2.3 Nowotwór z komórek plazmatycznych 314

4.2.4 Zakaźny guz weneryczny 323

4.2.5 Choroby histiocytarne 328

4.3 Nowotwory nabłonkowe . 351

4.3.1 Rak płaskonabłonkowy 352

4.3.2 Torbiele i nowotwory mieszków włosowych . 365

4.3.3 Nowotwory gruczołów łojowych . 395

4.3.4 Nowotwory gruczołów potowych (apokrynowych) 412

4.3.5 Błędniak włóknisto-przydatkowy (dysplazja włóknisto-przydatkowa) 424

4.4 Nowotwory z komórek mezenchymalnych (wrzecionowatych) 429

4.4.1 Włókniak i włókniakomięsak 430

4.4.2 Śluzak i śluzakomięsak 440

4.4.3 Naczyniak i naczyniakomięsak . 442

4.4.4 Nowotwory z komórek okołonaczyniowych 447

4.4.5 Nowotwory osłonek nerwów obwodowych 452

4.4.6 Tłuszczak i tłuszczakomięsak . 456

4.4.7 Mięsaki anaplastyczne tkanek miękkich z wieloma komórkami olbrzymimi . 464

4.5 Nowotwory melanocytarne . 469

5 Przerzuty do skóry nowotworów pierwotnych innych narządów 487

5.1 Wprowadzenie 487

5.2 Przerzutowy rak płuc u kotów (zespół płuco-palec) . 488

5.3 Przerzuty do skóry raka zapalnego sutka 493

5.4 Przerzuty do skóry z naczyniakomięsaków narządów wewnętrznych 500

5.5 Inne rzadko spotykane przerzuty nowotworowe do skóry 504

Skorowidz . 515