Biotechniczne zwalczanie warrozy

Książka ta jest odpowiedzią na największy problem współczesnego pszczelarstwa jakim są gwałtownie narastające trudności z opanowaniem warrozy. Została w niej zawarta zdecydowana większość współczesnej wiedzy dotyczącej zarówno podstaw teoretycznych, jak też praktycznych aspektów wykorzystania biotechnicznych metod kontroli populacji pasożyta Varroa destructor. Metody te należy traktować jako profilaktykę istotnie wspierającą naturalne mechanizmy odporności rodzin pszczelich. Książka zawiera propozycje gotowych rozwiązań, które mogą jednak wymagać dostosowania do specyfiki poszczególnych pasiek. Dlatego autor ma nadzieję, że będzie ona także inspiracją do dalszego doskonalenia metod biotechnicznej walki z warrozą.

Przedmowa

Sądzę, że w książce tej zawarłem zdecydowaną większość współczesnej wiedzy dotyczącej zarówno podstaw teoretycznych, jak też praktycznych aspektów wykorzystania biotechnicznych metod kontroli populacji pasożyta Varroa destructor.

Zawarta tutaj wiedza wynika zarówno z własnej praktyki, jak również z wymiany doświadczeń z innymi pszczelarzami. Zapewne nie jeden czytelnik stwierdzi, że za dużo tutaj przypuszczeń a zbyt mało konkretów. Jednak przy ograniczonym czasie i możliwościach nie byłem w stanie ocenić przydatności wszystkich opisanych metod. Ponadto mimo tego, że same metody biotechniczne nie są nowe, ich szersze praktyczne wykorzystanie rozpoczęło się stosunkowo niedawno i wciąż nie jest jeszcze powszechne. Fakt ten w połączeniu z bardzo różną specyfiką pasiek sprawi zapewne, że niejednokrotnie opisane tutaj metody będą modyfikowane, celem jak najlepszego ich dostosowania do warunków danej pasieki. Jest to zgodne z moim założeniem, że książka ta będzie zarówno propozycją gotowych rozwiązań, jak również inspiracją do doskonalenia metod biotechnicznej walki z warrozą.

Oddając tę książkę w Państwa ręce życzę, aby pszczelarstwo sprawiało Państwu podwójną radość, płynącą z obserwacji jak zachowują się rodziny pszczele prowadzone z wykorzystaniem metod gospodarki pasiecznej opartych ma biologii pszczół oraz oferowania klientom produktów najwyższej jakości.

Lublin, styczeń 2025

Krzysztof Olszewski

Spis treści

Przedmowa 9

WSTĘP 10

CZĘŚĆ TEORETYCZNA 15

1. Co osiągnęliśmy walcząc z warrozą głównie metodami chemicznymi? 15
2. Konieczna zmiana strategii zwalczania pasożyta 19
3. Ruch Varroaresistenz 2033 22
4. „Archaiczne" lecz skuteczne 23
5. Zasadność przerywania wychowu czerwiu 24

5.1. Główne      korzyści z           przerywania wychowu czerwiu 26

5.2. Biologiczne uzasadnienie przerywania wychowu czerwiu 28

5.3. Możliwości metod biotechnicznych w walce z warrozą 32

5.4. Pracochłonność przerywania wychowu  czerwiu 34

5.5. Metody biotechniczne a hodowla pszczół opornych na warrozę 36

CZĘŚĆ PRAKTYCZNA 41

1. Metody izolacji matek 42

6.1. Terminy przerwania wychowu czerwiu oraz zabiegi z nim związane 43

6.2 Izolacja bez możliwości czerwienia – bezczerwiowa 46

6.3 Izolacja na plastrze - czerwiowa    61

6.4 Nietypowe sytuacje w czasie izolacji matek 89

2. Wady i zalety głównych metod izolacji matek 92
3. Wymiana matek połączona z przerwaniem wychowu czerwiu 93
4. Letnie przerywanie wychowu czerwiu bez izolacji, oparte na wymianie matki 97
5. Inne metody biotechniczne 98

10.1 Rotacyjna gospodarka pasieczna 98

10.2 Usuwanie czerwiu 101

6. Zwalczanie warrozy przy stosowaniu metod biotechnicznych 106
7. Ocena stopnia porażenia rodzin 111
8. Piśmiennictwo 114