Barwne formy pstrąga tęczowego

  • Dodaj recenzję:
  • Wydawnictwo: Instytut Rybactwa Śródlądowego
  • Dostępność: Wysyłka w 12 godzin
  • Autor: K. Goryczko, S. Dobosz
  • Wydawca, rok wydania: IRS, 2004
  • Liczba stron : 34
  • Oprawa i wymiary: miękka, 170 x 240 mm
  • ISBN: 83-87506-09-5
  • egz.
  • 15,90 zł
Naturalne ubarwienie ryb jest rezultatem kompozycji różnego typu pigmentów występujących w specyficznych komórkach, jak na przykład melanofory, ksantofory czy erytrofory kontrolujące ekspresje, odpowiednio, barw czarnej, żółtej czy czerwonej.

Zróżnicowanie organizmów mające podłoże genetyczne jest podstawowym warunkiem ewolucji. W jej wyniku promowane są formy lepiej przystosowane do środowiska, zaś te wykazujące cechy utrudniające bytowanie są eliminowane.
Naturalne ubarwienie ryb jest rezultatem kompozycji różnego typu pigmentów występujących w specyficznych komórkach, jak na przykład melanofory, ksantofory czy erytrofory kontrolujące ekspresje, odpowiednio, barw czarnej, żółtej czy czerwonej. Inny rodzaj komórek stanowią irydocyty usytuowane w naskórku, zawierające kryształki guaniny, która odbijając światło stwarza wrażenie białego, a czasem błękitnego zabarwienia.

Najczęstszym przypadkiem nietypowego ubarwienia jest albinizm polegający na braku melaniny i ograniczonym występowaniu innych barwników, w efekcie, czego ryba jest biała lub lekko różowa, zaś oczy ze względu na przeświecające naczynia krwionośne mają barwę czerwoną. Osobniki o nietypowym ubarwieniu mają mniejszą szansę przeżycia w warunkach naturalnych niż w kontrolowanych, dlatego też formy barwne wielu gatunków „ujawniają” się w hodowlach, jak na przykład złote jazie (orfy) Leuciscus idus, liny Tinca tinca czy mniej znane formy siei Coregonus lavaretus i niebieskiego lipienia Thymallus thymallus. Nietypowe ubarwienie jest najczęściej cechą recesywną, to znaczy, iż występuje tylko u osobników posiadających dwa identyczne allele genu tej barwy. Podstawowe pojęcia dotyczące Mendlowskiego systemu dziedziczenia ubarwienia będą przedstawione w dalszej części opracowania poświęconej żółtej (albinotycznej) formie pstrąga tęczowego.

Ryby o nietypowym ubarwieniu bądź kształtach traktowane są jako ozdobne zwierzęta hodowane w akwariach i w sadzawkach ogrodowych. Najbardziej znany jest karaś Carassius auratus zwany złotą rybką, hodowany w Chinach od tysiąca lat (Zhen 1988 za Wohlfarth i Rothbard 1991). Są one selekcjonowane w celu spotęgowania pożądanych cech, takich jak ubarwienie, kształt płetw czy ciała. Szczegółowe studia nad dziedziczeniem ubarwienia przeprowadzono już w latach 20. i 30. ubiegłego wieku na makropodach (ryba rajska) Macropodus opercularis, medakach (ryżanka) Oryzias latipes, poeciliach (gupik) Poecilia reticulata i platkach Xiphophorus maculatus (Purdom 1993). Ozdobne karpie (koi) są kolorowymi formami wywodzącymi się z hodowlanych ryb Cyprinus carpio, wyprowadzonymi z pojedynczych mutantów w Prefekturze Niigata w Japonii w XIX wieku (McDowall 1989). Istnieje wiele mutacji kolorów u karpi, takie jak złota, szara i błękitna. Wszystkie one są recesywne do barwy dzikiej i dziedziczą się niezależnie. Aktualnie ze względu na dużą popularność ozdobnych karpi koi (oryginalna nazwa nishiki-goi) uzyskano ryby o barwach czarnej, błękitnej, czerwonej, pomarańczowej, żółtej, białej oraz kilku różnych kolorach ciała. Dziedziczenie niektórych wzorów ubarwienia karpi koi jest znane dzięki pracom Katasonov (1974, 1978 za Wohlfarth i Rothbard 1991), jednakże nadal brak jest wystarczającej wiedzy umożliwiającej w pełni kontrolowaną reprodukcję dotychczas znanych wzorów ubarwienia. W rezultacie do rozrodu dobierane są pary rodzicielskie o jedynie częściowo znanym genotypie, a z licznego potomstwa uzyskuje się niewielką ilość osobników o pożądanym ubarwieniu, osiągających nieraz wysokie ceny na specjalistycznych targach ryb ozdobnych.

 

Spis treści

Wstęp

Nieco genetyki

Rodowód pstrąga tęczowego

Formy ubarwienia pstrąga tęczowego

Perspektywy rozwoju hodowli pstrągów kolorowych

Słownik

Literatura

 

Tytuł

Barwne formy pstrąga tęczowego

Autor

K. Goryczko, S. Dobosz

Wydawca

IRS

Rok wydania

2004

Liczba stron

34

Wymiary

170 x 240 mm

Okładka

miękka

ISBN

83-87506-09-5