Nasiona i siewki drzew

Znajomość biologii oraz morfo­logii drzew i krzewów występu­jących w naszych lasach, par­kach i zadrzewieniach jest pod­stawą pracy leśników oraz przed­stawicieli wielu innych profesji związanych z botaniką, na przy­kład nauczycieli tego przedmio­tu. Przede wszystkim do tych grup zawodowych, do uczącej się młodzieży oraz rzeszy pasjo­natów przyrody kierowany Jest niniejszy przewodnik, będący owocem fotograficznych fascy­nacji autorów oraz pragnienia gruntownego poznania gatun­ków drzew i krzewów rosnących na naszych ziemiach. Książka ta ma służyć głównie zdobywa­niu praktycznej umiejętności rozpoznawania nasion i siewek, która jest z pewnością mniej po­wszechna od podobnej wiedzy na temat kwiatów, liści czy po­kroju roślin.

Oprócz typowych drzew przed­stawiono również pewne rośli­ny, które zazwyczaj mają po­stać krzewu, ale w sprzyjają­cych warunkach przybierają formę drzewa. Ze względu na powszechność występowania i znaczenie w ekosystemach le­śnych nie sposób było ich po­minąć. Opisy poszczególnych gatun­ków zawierają najważniejsze in­formacje na ich temat; pominię­to przy tym szczegółową cha­rakterystykę morfologiczną ro­ślin. Zamieszczono natomiast podstawowe dane dotyczące wy­stępowania i (ewentualnie) zna­czenia gospodarczego gatunku („Występowanie"), wymagań sie­dliskowych i innych właściwo­ści gatunkowych („Właściwości gatunku"), owocowania i wyglą­du nasion („Owocowanie i na­siona") , wyglądu siewek („Siew­ki") oraz sposobu postępowania z nasionami od zbioru do wy­siewu w praktyce leśnej („Prak­tyka"). Dla wygody opisem wy­różniono także terminy zakwi­tania („Kwitnienie") i owocowa­nia („Dojrzewanie nasion").

Materiał ilustracyjny zebra­ny w książce jest zapewne jed­ną z nielicznych prób przedsta­wienia na kliszy fotograficznej mało znanych stadiów rozwojo­wych drzew i krzewów.

W przewodniku wykorzysta­no informacje z publikacji na­ukowych i popularnonauko­wych, których wykaz załączono na końcu książki. Mogą one sta­nowić znakomite źródło dodat­kowych informacji. W przygo­towaniu opisów siewek korzy­stano przede wszystkim z da­nych zawartych w pracy S. Króla „Siewki drzew i krzewów". Maksymalny wiek drzew okre­ślano na podstawie różnych da­nych literaturowych. Lata w na­wiasie, jeśli występują, są ak­tualnym rekordem żywotności danego gatunku w Polsce we­dług książki „Najstarsze drze­wa w Polsce" C. Pacyniaka.

Spis treści

Przedmowa

Rozmnażanie generatywne drzew

Kiełkowanie i siewki

Postępowanie z nasionami drzew w praktyce leśnej

Zbiór nasion

Oczyszczanie nasion

Przechowywanie i przysposabianie nasion do wysiewu

Opisy gatunków

Drzewa iglaste

Rodzina cisowate - Taxaceae

Cis pospolity - Taxus baccata L.

Rodzina sosnowate - Pinaceae

Jedlica Douglasa - Pseudotsuga menziesil Franco

Jodła pospolita - Abies alba Mili.

Modrzew europejski - Larw. decidua Mili.

Sosna Banksa - Pinus bank-siana Lamb.

Sosna czarna - Pinus nigra Arnold

Sosna górska - Pinus mugoTurra (P. montana Miller P. mughus Scop.) Sosna limba - Pinus combra L.

Sosna smołowa - Pinus rigida Mili.

Sosna Weymoutha - Pinus strobus L.

Sosna zwyczajna - Pinus syluestris L.

Świerk pospolity - Picea abies (L.) Karsten

Drzewa liściaste

Rodzina brzozowate - Betulaceae

Brzoza brodawkowata - Betula pendula Roth (=B, LiermcosaEhrh.)

Brzoza omszona - Betula pubescens Ehrh.

Olsza czarna - Alnus glutinosa (L.) Gaertn.

Olsza szara - Alnus incana Moench

Rodzina wierzbowate - Salicaceoe

Topola - Populus sp.

Wierzba -Salixsp.

Rodzina leszczynowate - Corylaceae

Grab pospolity - Carpinus betulus L.

Rodzina bukowate - Fagaceae

Buk zwyczajny - Fagas siluatica L.

Dąb bezszypułkowy - Quercus petrea (Mattuschka) Llebl. (= Q. sessilis Ehrh.)

Dąb czerwony - Quercus rubra L. (= Q. borealis Michx.)

Dąb szypulkowy - Quercus roburL. (= Q. pedunculata Ehrh.)

Rodzina wiązowate - Ulmaceae

Wiąz - Ulmus sp.

Rodzina różowate - Rosaceae

Czereśnia ptasia - Prunus auium L. {= Cerasus cwium Moench.)

Głóg dwuszyjkowy - Crataegus oxyacantha L.

i głógjednoszyjkowy - Crataegus monogynaJacą.

Grusza pospolita - Pyrus communis L.

Jabłoń dzika - Malus syiuestrts Mili.

Jarząb pospolity - Sorbus aucuparia (L.) Crantz.

Rodzina motylkowate - Fabaceae

Robinia akacjowa - Robinia pseudoacacia L.

Rodzina klonowate - Aceraceae

Klon jawor - Acerpseudopiatanus L.

Klon polny (paklon) - Acer campestre L.

Klon pospolity - Acer platanoides L.

Rodzina kasztanowcowate - Hippocastanaceae

Kasztanowiec biały - Aescu;us hippocastanum L.

Rodzina lipowate - Tiliaceae

Lipa drobnolistna - Titia cordata Mili. (= T. paruijlora Ehrh.)

Lipa szerokolistna - Tilia platyphyllos Scop. (= T. grandifolia Ehrh.)

Rodzina oliwkowate - Oleaceae

Jesion wyniosty - Frcuanus excelsior L.

Literatura

Indeks