Okulistyka weterynaryjna Slattera

Niepowtarzalny podręcznik z dziedziny okulistyki, którego tematyka obejmuje duży zakres gatunków zwierząt, a logiczny format bazuje na układzie tkanek. Książka została napisana z myślą o potrzebach lekarzy zajmujących się praktyką ogólną i studentów medycyny weterynaryjnej. W książce przedstawiono budowę i funkcję narządu wzroku oraz wrodzone nieprawidłowości, zamieszczono również dodatek obejmujący predyspozycje rasowe do chorób oczu. Rozdziały dotyczące patologii narządu wzroku uporządkowano na podstawie układu tkanek "od powiek do oczodołu" - każdy zawiera krótki opis odnoszący się do aspektów klinicznych anatomii, fizjologii i patofizjologii, a także aktualne dane dotyczące nowo odkrytych chorób, badań diagnostycznych, najnowszych leków, innowacyjnych technik operacyjnych i bibliografii. Integralną część książki stanowią liczne, najwyższej jakości, kolorowe fotografie, tabele, ryciny i znakomite opisy technik chirurgicznych.

Od ukazania się pierwszego polskiego wydania Slatter’s Fundamentals of Veterinary Ophthalmology minęło już 11 lat. Przez ten czas wiedzę z okulistyki weterynaryjnej pogłębiono i uaktualniono, pojawiły się nowe sprzęty diagnostyczne, leki i techniki operacyjne, co zmieniło schematy rozpoznawania i leczenia wielu chorób okulistycznych.

Niniejsze wydanie jest tłumaczeniem najnowszej, szóstej edycji i uwzględnia już tę wiedzę. Do napisania tego tytułu zaproszono nowych współautorów, będących niekwestionowanymi autorytetami w swoich specjalnościach. Położono w niej duży nacisk na opisy zabiegów chirurgicznych i instrumentarium potrzebnego do ich przeprowadzenia. Wyodrębnione zostały również rozdziały dotyczące okulistyki koni, zwierząt gospodarskich i egzotycznych. 

Układ każdego rozdziału jest logiczny, a cała książka napisana jest zwięzłym, zrozumiałym językiem. Wiedza w niej zawarta zadowoli zarówno lekarza pierwszego kontaktu, jak i lekarza zajmującego się okulistyką w stopniu bardziej zaawansowanym. Jest pozycją wręcz niezbędną do nauki okulistyki dla studentów weterynarii. 

Uważam, że książka ta jest najlepszą pozycją tematyczną z zakresu praktycznej okulistyki weterynaryjnej na naszym rynku.

Życzę Państwu miłej lektury! Jacek Garncarz

Z poczuciem wielkiej satysfakcji i radosnym oczekiwaniem powitaliśmy realizację szóstej edycji naszego podręcznika Slatters Fundamentals of Veterinary Ophthalmology. Naszym celem w tym wydaniu było wprowadzenie istotnych poprawek przy jednoczesnym zachowaniu wszystkich mocnych stron książki, których podwaliny zostały stworzone przez naszego kolegę Douga Slattera 16 lat temu. Najistotniejsze innowacje obejmują wprowadzenie trzech nowych rozdziałów oraz dzie­więciu nowych autorów o międzynarodowej sławie, ekspertów w swoich dziedzinach. Biorąc pod uwagę fakty, że około jed­nej trzeciej wszystkich egzemplarzy wydania piątego w wersji angielskiej trafiła poza Stany Zjednoczone, nastąpił gwałtowny wzrost czytelnictwa cyfrowego, a wcześniejsze edycje doczeka­ły się przekładów na język hiszpański, polski, koreański i fran­cuski - mieliśmy pewność, że nasi czytelnicy z przyjemnością powitają nowych autorów, wybitnych specjalistów z różnych krajów. Nowe rozdziały Okulistyka koni (Mary Lassaline [Sta­ny Zjednoczone]) oraz Okulistyka zwierząt gospodarskich (Amy Rankin [Stany Zjednoczone] i Gila Sutton [Izrael]) do­starczają studentom i lekarzom praktykom wszechstronnej wiedzy w zakresie niezbędnych informacji o chorobach na­rządu wzroku u tych zwierząt, wspartych na solidnych, gatun­kowo specyficznych podstawach anatomii i fizjologii. Ingrid Allgoewer (Niemcy) jest autorką nowego rozdziału Podstawy chirurgii okulistycznej, opisującego instrumentarium i dobór materiału szewnego, znieczulenia pacjentów okulistycznych, sposoby ich pozycjonowania do zabiegów oraz podstawowe zasady chirurgiczne stosowane w okulistyce. David Gould (Wielka Brytania) wniósł wiele nowości do rozdziału trak­tującego o oczodole, Sonya Bettenay (Australia) oraz Ralf Mueller (Niemcy) wprowadzili informacje z dermatologicz­nego punktu widzenia w zakresie chorób powiek, Claudio Peruccio (Włochy) uaktualnił rozdział o trzeciej powiece, a Marta Leiva i Teresa Pena Gimenez (Hiszpania) podzieliły się swoimi rozległymi doświadczeniami klinicznymi w roz­dziale poświęconym chorobom dróg łzowych. Praca nad taką publikacją jak ta jest zawsze wykonywana z pasją i zamiłowa­niem. Jesteśmy głęboko wdzięczni wszystkim autorom za ich wielki wkład twórczy. Ich wiedza pomogła zgłębić i rozszerzyć zakres naszej książki przy jednoczesnym zachowaniu podsta­wowej zasady, której jest ona wierna - jeżeli my sami lub nasi koledzy specjaliści nie stosujemy pewnych diagnostycznych lub leczniczych procedur, nie powinny się one znaleźć na ła­mach tej publikacji. Naszym najważniejszym i jedynym celem jest to, aby zarówno studenci, jak i lekarze mogli wykorzystać ten podręcznik z przeświadczeniem, że wszystkie zalecenia w nim zawarte sprawdzono w praktyce.

Rozdziały książki, których autorzy się nie zmienili, również przeszły skrupulatną korektę i unowocześnienie. Przede wszyst­kim poprosiliśmy o opinie zwrotne czytelników - studentów, rezydentów, praktyków ogólnych oraz specjalistów z ośrodków akademickich i prywatnych praktyk z całego świata. Dzięku­jemy wam wszystkim za komentarze; odnieśliśmy się do nich w tym wydaniu. Każdy rozdział był recenzowany i edytowany przez któregoś z trzech głównych autorów. Następnie drobia­zgowo przeanalizowaliśmy wszystkie publikacje, które poja­wiły się od czasu wydania piątej edycji, i uzupełniliśmy tekst wszelkimi nowymi i ważnymi dla czytelników informacjami. Podczas tego procesu trzymaliśmy się zasady, że prezentowane przez nas idee muszą być klinicznie istotne oraz przedstawione w taki sposób i w takim porządku, żeby stanowiły największą wartość dla zapracowanych lekarzy praktyków. Takie podejście doprowadziło do konieczności wprowadzenia znacznych po­prawek i uaktualnień. Na przykład: usunęliśmy rozdziały o em­briologii i patologii, ale najistotniejsze klinicznie zagadnienia w nich zawarte zostały przeniesione do rozdziałów dotyczących poszczególnych tkanek, co pozwala czytelnikowi na łatwiejsze zrozumienie kontekstu. Rozdział o technikach diagnostycznych został napisany całkowicie od nowa, aby omawiał szczegółowo i w odpowiedniej kolejności, krok po kroku, każdy element ba­dania okulistycznego. Rozdział o lekach i terapiach okulistycz­nych został gruntownie przekształcony (zmiana dotyczy rów­nież nazwy rozdziału); leki są obecnie klasyfikowane według wskazań, a nie klas farmakoterapeutycznych. Brad Holmberg (Stany Zjednoczone) ponownie świetnie się spisał, aktualizując rozdział traktujący o okulistyce zwierząt egzotycznych oraz do­dając nowe podrozdziały poświęcone chorobom narządu wzro­ku chomików i ryb.

Pomimo tych wszystkich zmian zachowaliśmy ogólne po­dejście „od przodu do tyłu”, na podstawie podziału tkankowe­go - tak jak uczynił to Doug Slatter ponad 30 lat temu. Każdy rozdział zawiera informacje prezentowane również w jednolity sposób - na wstępie przekazuje podstawowe informacje z dzie­dziny embriologii, anatomii, fizjologii oraz patologii, następnie zaś omówienie poszczególnych chorób i ich leczenia. Naszym celem było również wzbogacenie książki wysokiej klasy ilustra­cjami, szczególnie z zakresu chirurgii, które uważamy za klu­czowe w dziedzinie okulistyki. Podczas tworzenia nowej edycji dodaliśmy lub zmodyfikowaliśmy około 400 z ponad 1000 ko­lorowych zdjęć i rycin. Na koniec wprowadziliśmy nowe udo­godnienia, które ułatwią naszym najbardziej zapracowanym czytelnikom znalezienie poszukiwanej informacji, gdy będzie potrzebna. Zadbaliśmy o wszechstronne działanie skorowi­dzu. Ponadto unowocześniliśmy słowniczek terminologii oraz listę ras predysponowanych do dziedzicznych schorzeń oczu, co jest kluczowe dla lekarza praktykującego w dziedzinie oku­listyki. Wprowadziliśmy również setki nowych ramek, które podkreślają najbardziej istotne zagadnienia rozdziału. Można je podzielić na pięć kategorii: Kontrowersje - prezentacja istnie­jących różnic zdań w przedstawianej kwestii; Czy wiesz, że... - ciekawostki; Zwróć uwagę - skierowanie czytelnika do innych części książki, w których podobny problem jest ujęty z innego punktu widzenia; Dowody naukowe - odniesienia do medycyny w oparciu o dowody naukowe z jednoczesnym podkreśleniem zasług wielu kolegów, którzy dokonali tych ważnych odkryć; Uwaga - streszczenie „w pigułce”, mające na celu zainteresowanie czytelnika głównym tekstem.

Tak wielki projekt wymaga pracy całego sztabu ludzi, wspierających się nawzajem. Chcieliśmy przekazać podziękowania dla jak zawsze cierpliwej załogi produkcyjnej wydawnictwa Elsevier, w szczególności dla Penny Rudolph, Kathleen Nahm, Mar)' Pohlman oraz Jennifer Flynn-Briggs, które nadzorowały proces wydawniczy sprawnie i wyrozumiale. Ze względu na fakt, że należało dokonać zmian w prawie 400 rycinach, ukazanie się książki nie byłoby możliwe bez wkładu wielu naszych kolegów, od których otrzymaliśmy wysokiej jakości materiały, jak również bez nadzwyczajnego talentu artystycznego, umiejętności i profesjonalizmu Johna Dovala. Na koniec chcieliśmy podziękować naszym rodzinom, kolegom, nauczycielom, studentom oraz pacjentom, którzy zachęcali nas do pracy i na wiele różnych sposobów' pisali tę książkę wraz z nami. Niniejsza publikacja jest owocem zaangażowanej pasji każdego z nas. Postrzegamy ją z jednej strony jako uhonorowanie dziedzictwa inspirujących podwalin, które są dziełem Douga Slattera, a z drugiej jako świadectwo nadzwyczajnego i gwałtownego rozwoju, który dokonał się w okulistyce weterynaryjnej. Mamy nadzieję, że sprostaliśmy obu tym założeniom w równym stopniu.

Dziedzina okulistyki weterynaryjnej nigdy dotąd nie była aż tak globalna. Kimkolwiek jesteś - studentem weterynarii, lekarzem praktykującym w miejskiej lub wiejskiej placówce czy też działającym w terenie - mamy nadzieję, że ta książka będzie przydatna w twojej pracy.

Spis treści

Oko i zmysł wzroku

Ewolucja oka; Rozwój oka; Podstawy anatomii oka; Podstawy procesu widzenia; Centralne (ośrodkowe) drogi wzrokowe

Badanie okulistyczne i techniki diagnostyczne

Pełny wywiad okulistyczny; Przebieg badania okulistycznego; Ocena z odległości, retropulsja i badanie behawioralne widzenia; Badanie neurookulistyczne; Badanie przedniego odcinka oka; Oftalmoskopia; Badanie tylnego odcinka oka; Dodatkowe badania diagnostyczne; Trzy podstawowe badania przeprowadzane u większości pacjentów okulistycznych; Dodatkowe badania diagnostyczne w praktyce ogólnej; Dodatkowe badania diagnostyczne zwykle wykonywane w praktyce specjalistycznej; Elektroretinografia oraz wzrokowe potencjały wywołane

Leki i terapie okulistyczne

Drogi stosowania leków okulistycznych; Leki przeciwgrzybicze; Leki przeciwwirusowe; Środki przeciwpasożytnicze; Zapalenie wewnątrzgałkowe i mechanizmy działania leków przeciwzapalnych; Kortykosteroidy; Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ); Środki stabilizujące mastocyty i przeciwhistaminowe; Cyklosporyna; Środki pobudzające wydzielanie łez i substytuty łez; Leki przeciwjaskrowe; Mydriatyki i cykloplegiki; Analgetyki okulistyczne; Tkankowy aktywator plazminogenu; Leczenie antyoksydacyjne zaćmy i retinopatii; Przygotowanie sterylnego pola operacyjnego; Inne środki lecznicze; Napromienianie

Zasady chirurgii okulistycznej

Wprowadzenie; Instrumentarium, materiały szewne i rodzaje szwów; Znieczulenie pacjenta okulistycznego; Przygotowanie pola operacyjnego do zabiegów okulistycznych; Pozycjonowanie w operacjach okulistycznych; Dostęp chirurgiczny w zabiegach okulistycznych; Ogólne zasady przeprowadzania zabiegu; Uwagi dotyczące okresu pooperacyjnego

Choroby oczodołu

Embriologia; Mechanizmy patologiczne; Techniki diagnostyczne; Choroby oczodołu; Zabiegi chirurgiczne; Protezy okulistyczne

Choroby powiek

Embriologia, anatomia i fizjologia; Ogólne reakcje patologiczne; Przedwczesne lub opóźnione otwieranie powiek u noworodków; Agenezja powiek (częściowe niewykształcenie brzegu powiekowego, coloboma); Wystające przynosowe fałdy skóry; Nieprawidłowości rzęs; Podwinięcie powiek (entropium, entropion); Wywinięcie powiek (ectropium, ectropion; Zranienia powiek; Nienowotworowe schorzenia gruczołów Meiboma i innych gruczołów powieki; Nowotwory powiek; Choroby skóry dotyczące powiek

Choroby spojówek

Embriologia, anatomia i fizjologia; Gojenie ran spojówki; Objawy kliniczne chorób spojówki; Zapalenie spojówek; Inne zaburzenia dotyczące spojówek

Choroby trzeciej powieki

Embriologia, anatomia i fizjologia; Tworzenie płatów z trzeciej powieki; Badanie trzeciej powieki; Objawy kliniczne chorób trzeciej powieki; Nieprawidłowości budowy trzeciej powieki; Nowotwory trzeciej powieki; Urazy trzeciej powieki; Stany zapalne trzeciej powieki; Ciała obce i pasożyty pod trzecią powieką

Choroby układu łzowego

Wstęp; Embriologia, anatomia, fizjologia oraz metody badania; Zaburzenia dotyczące układu wydzielania łez; Układ drenażu nosowo-łzowego

Choroby rogówki i twardówki

Embriologia, anatomia, fizjologia; Procesy patologiczne; Wrzody rogówki u wszystkich gatunków zwierząt; Leczenie trudno gojących się wrzodów rogówki u psów; Urazy rogówki i ciała obce; Najczęściej spotykane choroby rogówki u psów; Najczęściej spotykane choroby rogówki u kotów; Wrodzone choroby rogówki; Schorzenia twardówki i rąbka

Choroby błony naczyniowej oka

Anatomia i fizjologia; Reakcje patologiczne; Wady wrodzone błony naczyniowej; Zapalenie błony naczyniowej oka (uveitis); Uraz; Krwistek (hyphema); Torbiele i nowotwory błony naczyniowej; Inne zaburzenia

Jaskra

Wytwarzanie i odprowadzanie cieczy wodnistej; Metody diagnostyczne; Klasyfikacja; Patogeneza; Leczenie; Jaskra kotów

Choroby soczewki

Anatomia i fizjologia; Zaburzenia wrodzone; Zaćma; Zwichnięcie soczewki

Choroby ciała szklistego

Anatomia i fizjologia; Zmiany patologiczne; Podstawowe zasady rozpoznawania i leczenia chorób ciała szklistego; Zaburzenia wrodzone i rozwojowe (przetrwałe naczynia płodowe); Zaburzenia nabyte; Rola ciała szklistego w patogenezie chorób oka

Choroby siatkówki

Embriologia i budowa komórkowa; Unaczynienie; Fizjologia i biochemia; Anatomia stosowana (prawidłowe odchylenia w obrazie dna oka); Objawy okulistyczne chorób dna oka i wywołujące je mechanizmy patologiczne; Wrodzone zaburzenia siatkówki; Retinopatie

Neurookulistyka

Nerwy czaszkowe, które mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie oka; Autonomiczne unerwienie oka i przydatków; Badanie neurookulistyczne; Zmiany u pacjentów z upośledzeniem wzroku i brakiem odruchu źrenicznego; Mięśnie zewnątrzgałkowe i zaburzenia wywołujące zeza; Zmiany w obrębie dodatkowych nerwów czaszkowych; Przyczyny zaburzeń powiek461Układ przedsionkowy i oczopląs; Choroby ośrodkowych szlaków wzrokowych; Dodatkowe choroby neurookulistyczne

Nagłe przypadki okulistyczne

Materiały medyczne niezbędne do właściwego postępowania z nagłymi przypadkami okulistycznymi; Wypadnięcie gałki ocznej; Poważne stłuczenia i wstrząśnienie gałki ocznej oraz przydatków oka; Rany penetrujące/perforujące gałki ocznej; Rany powiek; Rany rogówki; Poważne owrzodzenia rogówki; Jaskra; Wylew krwi do komory przedniej; Ostre zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej; Ostre zwichnięcie soczewki do przodu; Nagła utrata wzroku

Okulistyka koni

Badanie oka; Leczenie oczu u koni; Ochrona oka konia; Choroby powiek i trzeciej powieki494Choroba kanałów nosowo-łzowych; Choroba spojówek; Choroba rogówki; Choroba błony naczyniowej; Choroba soczewki; Jaskra; Choroba naczyniówkowo-siatkówkowa; Objawy okulistyczne chorób układowych; Choroby oczodołu; Enukleacja

Okulistyka zwierząt gospodarskich

Badanie okulistyczne; Stosowanie leków okulistycznych; Anatomia oczodołu i wykonanie blokad nerwów; Technika chirurgiczna przeprowadzenia przezpowiekowej enukleacji; Okulistyka bydła; Choroby okulistyczne owiec i kóz; Choroby okulistyczne świń; Objawy okulistyczne chorób układowych u zwierząt gospodarskich

Okulistyka zwierząt egzotycznych

Badanie okulistyczne i badania diagnostyczne; Króliki; Kawie domowe; Szynszyle; Chomiki; Myszy i szczury; Fretki; Ptaki drapieżne i domowe; Jaszczurki, węże, żółwie morskie, żółwie lądowe i krokodyle; Węże; Płazy; Ryby

Dodatek

Słownik

Skorowidz