Transport żywności

Transport pozwala na przemieszczanie materiałów, towarów i wyrobów gotowych od nadawców (producentów) do bezpośrednich konsumentów. Szczególnym rodzajem produktu jest żywność, a to ze względu na konieczność zapewnienia jej odpowiedniej jakości, ważnej dla bezpieczeństwa i zdrowia ludzi. Dlatego tego typu przewozy są objęte wieloma uregulowaniami. Dodatkowo według szacunków około 50% żywności podczas przemieszczania wymaga zapewnienia stabilnych warunków w postaci odpowiedniej temperatury i wilgotności. To powoduje, że w transporcie środków spożywczych są stosowane specjalne rozwiązania, jak przewóz w warunkach chłodniczych, z wykorzystaniem chłodzenia lub ogrzewania. W rezultacie żywność wytworzona w danym miejscu może być oferowana na całym świecie. Potwierdzeniem tego stwierdzenia są też statystyki dotyczące handlu zagranicznego żywnością. W Polsce odnotowuje się dynamiczny wzrost eksportu produktów rolno-żywnościowych, które stanowią ważny element krajowego eksportu. W 2018 r. eksport żywności stanowił 13% całkowitej sprzedaży zagranicznej wszystkich towarów i usług.

Celem monografii jest przedstawienie uwarunkowań organizacyjnych, technicznych i ekonomicznych dla transportu żywności. Celami szczegółowymi są: ukazanie uregulowań prawnych w zakresie różnych gałęzi transportu przy przewozie produktów spożywczych, zidentyfikowanie wymagań w zakresie środków transportu i urządzeń transportowych do tego rodzaju przewozu oraz przedstawienie znaczenia przemieszczania produktów spożywczych w przewozach ogółem w różnych gałęziach transportu.

W rozdziale pierwszym pracy przedstawiono pojęcia podstawowe dla transportu, żywności, prawa żywnościowego. Ukazano również ogólne i szczegółowe wymagania związane z bezpieczeństwem żywności, m.in. dotyczące przewozu produktów żywnościowych w kontrolowanej atmosferze. Zwrócono uwagę na podstawowe uregulowania transportu i wymagania względem pojazdów i przewoźnika. Omówiono najważniejsze przepisy, w tym m.in. Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych, czy też Umowę o międzynarodowych przewozach szybko psujących się artykułów żywnościowych i o specjalnych środkach transportu przeznaczonych do tych przewozów (ATP).

Rozdział drugi dotyczy przewozów żywności transportem samochodowym. Na początku przedstawiono ogólne uwarunkowania prawne transportu i szczegółowe przepisy dotyczące przewozu żywności tą gałęzią transportu, w tym w odniesieniu do poszczególnych grup towarów. Następnie ukazano uwarunkowania związane z istniejącą w Polsce infrastrukturą drogową, a także suprastrukrurą w postaci środków transportu i urządzeń pomocniczych. Skupiono się na suprastrukturze możliwej do zastosowania w przewozie produktów spożywczych. Następnie nakreślono znaczenie handlu żywnością w Polsce na podstawie statystyk dotyczących eksport i importu tego typu produktów. Przeanalizowano kierunki sprzedaży polskich produktów żywnościowych. Stanowiło to podstawę do stwierdzenia dużego znaczenia handlu żywnością w polskiej gospodarce. Na końcu ukazano rynek przewozów produktów spożywczych nakreślając tło w postaci ogólnej sytuacji na rynku przewozów „ w transporcie samochodowym i przedstawiając następnie znaczenie przemieszczania żywności.

Struktura kolejnych rozdziałów jest podobna jak drugiego. Kolejno dokonano analizy przewozów żywności z wykorzystaniem transportu kolejowego, wodnego i lotniczego. Przewozy drogą wodną zdecydowano się połączyć ze względu na podobną specyfikę w zakresie transportu żywności.

Monografia jest przeznaczona dla osób związanych z logistyką i transportem towarów, szczególnie przewozem żywności, jak również może być wykorzystana przez studentów kierunków ekonomicznych, będąc źródłem współczesnej wiedzy w zakresie transportu żywności. W publikacji podano szeroką bazę literatury, z której czytelnicy mogą korzystać dla pogłębienia wiedzy.

Spis treści

1. Wprowadzenie do tematyki transportu żywności

1.1. Pojęcia podstawowe

1.2. Uregulowania prawne

2. Przewozy żywności transportem samochodowym

2.1. Wymagania w zakresie przewozu żywności

2.2. Infrastruktura i suprastruktura transportu samochodowego

2.3. Rynek przewozów żywności transportem samochodowym

3. Transport żywności koleją

3.1. Warunki przewozu żywności transportem kolejowym

3.2. Infrastruktura i suprastruktura transportu kolejowego

3.3. Rynek przewozów żywności transportem kolejowym

4. Przewozy żywności drogą wodną

4.1. Wymagania w zakresie przewozu żywności transportem morskim i wodnym śródlądowym

4.2. Infrastruktura i suprastruktura transportu wodnego

4.3. Rynek przewozów żywności transportem wodnym

5. Lotniczy transport żywności

5.1. Warunki przewozu żywności transportem lotniczym

5.2. Infrastruktura i suprastruktura transportu lotniczego

5.3. Rynek przewozów żywności transportem lotniczym