Uprawa roślin

Podręcznik pt. „Uprawa roślin” to efekt realizacji idei polegającej na odejściu od podziału uprawy roślin na ogólną i szczegółową. Inspiracją do powstania tego opracowania było płynące z wielu ośrodków akademickich poparcie dla tego przedsięwzięcia, wynikające z faktu, że uprawa roślin jest jedna. Podział na ogólną i szczegółową uprawę nie wytrzymał próby czasu, gdyż był nadmiernie obarczo­ny zaszłościami historycznymi i obecnie nie opisuje rzeczywistości występującej w polskim rolnictwie, ponieważ uprawa roślin jest bezprzymiotnikowa.

Chciałbym nadmienić, że ostatnie ogólnopolskie wydanie podręcznika ze szcze­gółowej uprawy roślin miało miejsce w 2003 r., a ogólnej uprawy roli i roślin w 1996 roku. Dlatego nakazem chwili było opracowanie nowego podręcznika, na miarę XXI wieku. „Uprawa roślin” składa się z trzynastu części zebranych w trzech tomach i przeznaczona jest dla szerokiego kręgu odbiorców - studentów, produ­centów rolnych i pracowników nauki zajmujących się produkcją roślinną.

Pewne usterki, nieodłączne dla dzieła zbiorowego pisanego przez 42 autorów, rekompensowane są tym, że każdy rozdział opracował wybitny specjalista z dane­go zakresu.

Słowa szczególnego podziękowania kieruję do Recenzentów - prof. dr. hab. Marka Mrówczyńskiego i prof. dr. hab. Aleksandra Szmigla, którzy przez wnikliwe recenzje nadali ostateczną formę temu opracowaniu.

Andrzej Kotecki

Wrocław, 18 maja 2020 roku

W treści tomu pierwszego

Część I. Wprowadzenie do produkcji roślinnej

Część II. Nauka o siedlisku 

Agroekosystem jako antropogeniczny układ przyrodniczy

Warunki klimatyczne

Warunki glebowe

Rzeźba terenu, ekspozycja i nachylenie stoku

Kompleksowe działanie czynników siedliskowych

Krajobraz rolniczy w zachowaniu różnorodności biologicznej

Część III. Teoria i praktyka uprawy roli 

Podstawowa terminologia uprawowa

Właściwości fizyczne gleby

Kategorie i właściwości agronomiczne gleby

Cele i zadania uprawy roli

Zabiegi uprawowe (uprawki) 

Zespoły zabiegów (uprawek) 

Systemy uprawy roli

Uprawa konserwująca

Stosowanie nawozów, w tym naturalnych i organicznych, a uprawa roli

Całokształt uprawy roli pod różne grupy roślin

Uprawa gleb różnych kategorii agronomicznych

Uprawa gleb na terenach urzeźbionych

Efektywność energetyczna i ekonomiczna uprawy roli

Wpływ uprawy roli na środowisko 

Część IV. Materiał siewny i siew

Materiał siewny

Siew 

Część V. Płodozmiany

Systemy gospodarowania ziemią w ujęciu historycznym

Skutki uproszczeń w następstwie roślin

Najważniejsze pojęcia związane z płodozmianami

Czynniki zmianowania

Elementy zmianowania — wartość i wymagania przedplonowe

Konstruowanie płodozmianów

Typy i rodzaje płodozmianów

Przejścia siewne

Funkcje płodozmianów

Kryteria oceny płodozmianów

Miejsce płodozmianów we współczesnych systemach gospodarowania rolniczego

W treści tomu drugiego

Część VI. Rośliny zbożowe

Charakterystyka zbóż

Pszenica 

Żyto 

Pszenżyto 

Jęczmień 

Owies 

Mieszanki i mieszaniny zbożowe

Sorgo uprawne

Kukurydza 

Gryka 

Część VII. Rośliny okopowe

Burak cukrowy

Ziemniak 

W treści tomu drugiego

Część VIII. Rośliny bobowate grubonasienne,

Zagadnienia ogólne

Łubin wąskolistny

Łubin żółty

Łubin biały

Groch 

Bobik 

Wyka 

Soja

Fasola 

Część IX. Rośliny bobowate drobnonasienne

Zagadnienia ogólne

Lucerna siewna i mieszańcowa

Koniczyna czerwona

Seradela pastewna

Część X. Rośliny oleiste

Zagadnienia ogólne

Rzepak ozimy i jary

Gorczyca biała

Rzodkiew oleista

Lnianka 

Len oleisty

Mak siewny

Część XI. Rośliny włókniste

Zagadnienia ogólne

Len włóknisty

Konopie włókniste

Część XII. Rośliny specjalne

Tytoń

Chmiel

Wierzba

Część XIII. Międzyplony

Zagadnienia ogólne

Międzyplony ścierniskowe

Międzyplony ozime

Plony wtóre

Wsiewki międzyplonowe