Wademekum klasyfikatora gleb

Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach od ponad 35 lat prowadzi szkolenia w zakresie gleboznawstwa, przygotowując kadrę specjalistów do przeprowadzania gleboznawczej klasyfikacji gruntów. Organizacja szkoleń odbywa się w ścisłej współpracy z Departamentem Gospodarki Ziemią Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Zakres tematyczny ulegał ciągłej modyfikacji, polegającej głównie na rozszerzaniu o problematykę ściśle związaną z gleboznawczą klasyfikacją, w tym zagadnienia prawne, problemy kształtowania przestrzeni rolniczej, zagadnienia ekologiczne, a ostatnio - zastosowania nowoczesnych systemów komputerowych do oceny i kształtowania środowiska.

Wraz z rozszerzaniem zagadnień ulegała zmianie forma gromadzenia nabytych wiadomości, od notatek, materiałów kserowanych do kopiowania lub nagrywania prowadzonych wykładów. Każdy z tych sposobów posiada tę wadę, że uzyskany materiał jest obszerny, ale nieuporządkowany. Uwzględniając sugestie uczestników kursów gleboznawczych, a ostatnio Podyplomowego Studium Gleboznawstwa, Klasyfikacji i Kartografii Gleb w 2006 roku wydano pierwszą wersję „Wademekum klasyfikatora gleb”. Opracowanie to posiadało cechy podręcznika i zawierało podstawowe, skondensowane informacje ze wszystkich dziedzin przewidzianych programem studiów, tj. gleboznawstwa, techniki wykonywania prac klasyfikacyjnych, ochrony i rekultywacji gruntów, erozji gleb, problematyki rolno-leśnej, geograficznych systemów informacji oraz aspektów prawnych dotyczących klasyfikacji i ochrony gruntów. W końcowej części tego opracowania zawarto zbiór obowiązujących przepisów prawnych i komentarzy, jakie ukazały się w okresie ostatniego 50-lecia, oraz barwne fotografie profili najczęściej występujących w Polsce gleb.

Podręcznik ten został przygotowany oraz zrecenzowany przez osoby kompetentne w zakresie poszczególnych dyscyplin.

Uwzględniając sugestie Czytelników dotyczące I wersji „Wademekum...” postanowiono rozszerzyć opracowanie o następujące zagadnienia: właściwości fizykochemiczne gleb, uwarunkowania prawne rekultywacji gruntów, podstawowe informacje o kierunkach i zakresie przemian strukturalnych na obszarach wiejskich, poszerzono również rozdział dotyczący mikrobiologicznych właściwości gleb. Dokonano też niezbędnych korekt i uzupełnień w tekście, który nie uległ zasadniczej zmianie.

Przygotowując wydanie drugie Autorzy opracowania byli przekonani, że niezbędne będzie wydanie trzecie, gdyż podstawy prawne klasyfikacji gruntów, ustanowione ponad 50 lat temu, w znacznym stopniu uległy dezaktualizacji. Ustalono wówczas, że wydanie to ukaże się po zmianie przepisów prawnych. Aktualizacja norm prawnych nastąpiła w dniu 12 września 2012 r. przez wydanie Rozporządzenia Rady Ministrów wraz z integralnym Załącznikiem - Urzędową Tabelą Klas Gruntów. Wydanie to zawiera wszystkie rozdziały zawarte w wydaniu drugim, z dostosowaniem do nowych norm prawnych i aktualizacji wynikającej z innych uwarunkowań oraz znaczne rozszerzenie problematyki geograficznych systemów informacji wykorzystywanych w procesie klasyfikowania gleb i kompletowania dokumentacji gleboznawczej.

Mamy nadzieję, że to opracowanie będzie również - jak poprzednie - przydatne zarówno kandydatom na klasyfikatorów, jak i klasyfikatorom gruntów oraz osobom zajmującym się problematyką przemian strukturalnych na obszarach wiejskich.

Spis treści

WYBRANE ELEMENTY Z GLEBOZNAWSTWA

Powstawanie i kształtowanie się gleby

Formowanie się profilu gleby

Fizyczne właściwości gleb

Wybrane fizykochemiczne właściwości gleb

Materia organiczna w glebie

Mikrobiologiczne właściwości gleb

Systematyka i charakterystyka gleb polski

Kompleksy przydatności rolniczej gleb

CELE KLASYFIKACJI ORAZ TECHNIKA WYKONYWANIA PRAC KLASYFIKACYJNYCH

PROCEDURA ADMINISTRACYJNA W SPRAWACH Z ZAKRESU GLEBO¬ZNAWCZEJ KLASYFIKACJI GRUNTÓW

PODSTAWY PRAWNE OCHRONY GRUNTÓW ROLNYCH I LEŚNYCH

PODSTAWY PRAWNE REKULTYWACJI I ZAGOSPODAROWANIA GRUNTÓW

PODSTAWOWE ZASADY REKU LTYWACJI GRUNTÓW

WYKORZYSTANIE BONITACJI GRUNTÓW W PROCESIE PRZEMIAN STRUK¬TURALNYCH NA OBSZARACH WIEJSKICH

Metody szacowania gruntów

Przemiany strukturalne na obszarach wiejskich

ZAGADNIENIA EROZJI GLEB

Erozja wodna i wietrzna w polsce

Melioracje przeciwerozyjne

PROBLEMATYKA ZALESIANIA GRUNTÓW I KSZTAŁTOWANIA GRANICY ROLNO-LEŚNEJ

Wpływ lasów i zadrzewień na uprawy rolnicze oraz kształtowanie rozłogów użytków rolnych

Zasady zalesienia gruntów porolnych

Wytyczne ministerstwa rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie ustalania granicy rolno-leśnej

Zasady wprowadzania zadrzewień i ich funkcja w krajobrazie obszarów wiejskich

WYKORZYSTANIE ZINTEGROWANEGO SYSTEMU INFORMACJI O ROLNICZEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ (ZSIRPP) DLA POTRZEB ZRÓWNO¬WAŻONEGO ROZWOJU ROLNICTWA I OBSZARÓW WIEJSKICH

WYKORZYSTANIE SYSTEMU GIS I PRZESTRZENNYCH BAZ DANYCH

W PROCESIE GLEBOZNAWCZEJ KLASYFIKACJI GRUNTÓW

SKRÓCONY WYPIS AKTÓW PRAWNYCH

FOTOGRAFIE WYBRANYCH PROFILI GLEBOWYCH