Zachowanie się zwierząt Zarys problematyki

Spis treści

Słowo wstępne ... 5

1. Pojęcia podstawowe ... 7

2. Wokół behawioru ... 12
2.1. Zachowanie się jako wynik doboru naturalnego i innych zmian ... 12
2.2. Organizacja behawioru zwierząt w przestrzeni i w czasie ... 17
2.3. Regulacyjne funkcje zachowania się ... 20
2.4. Behawior a przestrzeń psychologiczna ... 22

3. Charakterystyka zachowania się zwierząt ... 24
3.1. Zachowanie utrzymujące zwierzę przy życiu ... 24
3.2. Ogólny wzorzec aktywności dobowej ... 24
3.3. Odpoczynek i poruszanie się ... 26
3.4. Orientacja i nawigacja ... 29
3.5. Zdobywanie pokarmu i zachowanie antydrapieżnicze ... 30
3.6. Zachowania wydalnicze i komfortowe ... 42
3.7. Zachowania społeczne, agonistyczne i terytorialne ... 44
3.7.1. Cechy społeczności zwierzęcej ... 44
3.7.2. Rodzaje społeczeństw ... 46
3.7.3. Sposoby komunikowania się w grupie ... 47
3.7.4. Tendencje afiliacyjne i seperacyjne ... 53
3.7.5. Hierarchia ... 54
3.7.6. Zachowania agonistyczne ... 56
3.7.7. Zachowanie terytorialne ... 58
3.7.8. Zachowanie rozrodcze ... 60
3.8. Interakcje międzygatunkowe ... 72
3.9. Eksploracja i zabawa ... 75
3.10. Zachowanie oparte na rozumowaniu ... 76
3.10.1. Wprowadzenie ... 76
3.10.2. Zagadnienie inteligencji ... 77
3.10.3. Podejście kognitywne... 81
3.11. Zachowanie chorobowe ... 89

4. Behawior a przystosowanie do otoczenia ... 90

5. Pomyłki i trudności w badaniu zachowania się zwierząt ... 97

6. Kształtowanie zachowania przez geny i środowisko ... 100
6.1. Problem genotyp – środowisko ... 100
6.2. Genetyka behawioru i relacja geny – zachowanie się ... 101
6.3. Wpływ genów na zachowanie się ... 102
6.4. Ontogeneza behawioru ... 106
6.5. Przykładowe zachowanie się – śpiew ptaków ... 111

7. Nauka o behawiorze – etologia ... 113
7.1. Początki ... 113
7.2. Klasyczny okres etologii – podstawowe koncepcje ... 116
7.3. Późniejsze zmiany ... 125

8. Wykorzystanie etologii w praktyce ... 128

9. Inne szkoły badań zachowania się zwierząt ... 138
9.1. Ekologia behawioralna ... 138
9.2. Behawioryzm ... 140
9.3. Kognitywizm ... 146

10. Obserwacje zachowania się zwierząt ... 147
10.1. Uwagi metodyczne ... 147
10.2. Kwestie etyczne związane z badaniami behawioru zwierząt ... 150

Literatura ... 152

Appendix: Słownik najważniejszych pojęć dotyczących zachowania się ssaków i pokrewnych terminów ... 160
Internet jako źródło wiedzy o zachowaniu się zwierząt – polecane strony ... 196