ABC pszczelarza

Jest to kolejna pozycja należąca do serii „Klasyka literatury pszczelarskiej”

Pszczelarstwo jest jedyną w swoim rodzaju gałęzią produkcji zrzeszającą tak wielu ludzi o tak różnej specjalizacji. Nie ma właściwie zawodu, w którym nie można byłoby znaleźć pszczelarza. Do niedawna większość pasiek utrzymywali rolnicy, traktując pszczelarstwo jako dodatkowe zajęcie, dające bezpośrednie korzyści materialne w formie miodu i wosku, a pośrednie – przez zapylanie roślin uprawnych. Intensyfikacja, a więc i specjalizacja produkcji rolniczej, zostawia mało czasu rolnikowi na zajmowanie się pszczelarstwem. Zubożenie bazy nektarowo-pyłkowej, a zwłaszcza rozłożenie pożytków w czasie, stwarza nowe problemy związane z poprawnym prowadzeniem pasiek. W większości regionów pozostawienie bez należytej opieki nawet małej pasieki powoduje szybką jej samolikwidację.

W pszczelarstwie, podobnie jak w innych dziedzinach, do racjonalnego gospodarowania potrzebna jest coraz większa wiedza, a więc trzeba mieć czas, aby ją zdobyć. Dogodne ku temu warunki mają ludzie mieszkający w ośrodkach miejskich, którzy swój wolny czas mogą przeznaczyć najpierw na dokształcanie się, a następnie na pielęgnację pasieki zlokalizowanej poza miastem, na jego peryferiach lub w ogródkach działkowych. Sprzyjają temu też – dysponowanie własnymi środkami transportu i dogodne połączenia komunikacyjne. Prowadzenie pasieki ułatwia także sezonowość pielęgnacji pszczół i niekonieczność codziennego doglądania. Dzięki temu w większych ośrodkach miejskich koła pszczelarzy liczą dziś po kilkaset członków i mają tendencję do wzrostu. Wiele specjalistycznych gospodarstw pasiecznych prowadzą również pszczelarze mieszkający w mniejszych ośrodkach miejskich.

Konsekwencją zmian społecznych jest pogłębiające się różnicowanie zawodowe osób zajmujących się pszczelarstwem. Stwarza to nowe problemy, gdyż każdy, pa trząc na pszczoły przez pryzmat wyuczonego zawodu i konkretnych możliwości, chce na swój sposób wprowadzać postęp w tę dość skomplikowaną i podlegającą prawom natury dziedzinę.

Celem niniejszego opracowania jest ujednolicenie w miarę możliwości poglądów na podstawowe zagadnienia związane z życiem pszczół i gospodarowaniem nimi. Aby tekst był względnie zwarty, niektóre zagadnienia omówiono syntetycznie.

Dla uniknięcia zaś powtarzania spraw ogólnych pewne zagadnienia czy zalecenia są opisane w rozdziale najbardziej potrzebującym takiego omówienia, a w innych wspomina się tylko o nich.

Aby książka nie była obarczona zbyt szczegółowym opisem rzeczy prostych, założono świadomie, że korzystający z niej posiadają minimum wiedzy o biologii pszczół nabytej w szkole lub u pszczelarzy w pasiekach i przynajmniej widzieli podstawowe elementy pracy przy pszczołach. Kolejność wykonywania tych prac, z uwzględnieniem dokonywanych zmian w ulach w okresie całego sezonu, wynika z rozdziału obejmującego zapis prac pasiecznych, a zwłaszcza w części opisującej przykładowy zapis.

Wypada jeszcze wspomnieć, iż zbytnie upraszczanie problemu hodowli pszczół może zachęcić do zakładania pasiek lub ich powiększania bez względu na warunki pożytkowe i własne możliwości. Trzeba więc założyć, że prowadzenie gospodarstwa pasiecznego wymaga wiedzy praktycznej i teoretycznej. Różne niedopatrzenia mogą stać się przyczyną osobistych i społecznych strat materialnych. W związku z tym starano się w opracowaniu poruszyć te wszystkie problemy, które powinny umożliwić podjęcie rozsądnej decyzji przed nabyciem pszczół lub powiększeniem liczby pni.

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Rola pszczół w życiu człowieka

Prowadzenie gospodarstwa pasiecznego

Opłacalność

Trudności

Ule w gospodarstwie pasiecznym

Typy uli i ich charakterystyka

Podstawowe wyposażenie ula

Wybór typu ula

Rodzina pszczela

Praca przy pszczołach

Pasieczysko

Nabywanie pszczół

Pielęgnacja pszczół

Prace i zabiegi wiosenne

Łączenie rodzin

Przegląd główny pasieki

Powiększanie gniazd i dodawanie nadstawek

Prace i zabiegi w okresie lata

Wywóz pszczół na pożytki

Miodobranie

Wychów matek

Pomnażanie liczby pni

Przygotowanie pszczół do zimowli

Gospodarka pasieczna

Praca hodowlana

Żywienie pszczół

Wyjaśnienie podstawowych nazw i pojęć

Zapis prac pszczelarskich za pomocą symboli