Hodowla roślin

OSTATNI EGZEMPLARZE - KSIĄŻKI MAJĄ ZNISZCZONE OKŁADKI

Długo oczekiwany, nowoczesny podręcznik akademicki, w którym przedstawiono aktualną wiedzę z zakresu hodowli roślin, m.in. metody hodowli odmian konwencjonalnych i heterozyjnych, wykorzystanie mutacji i mieszańców oddalonych oraz metody hodowli gatunków rozmnażanych wegetatywnie. W podręczniku omówiono również wybrane zagadnienia z genetyki oraz zastoso­wania nowoczesnych metod biotechnologicznych w hodowli roślin rolniczych i ogrodniczych.

Autorami podręcznika są pracownicy naukowi Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, wybitni specjaliści i doświadczeni dydaktycy, którzy od wielu lat wykładają hodowlę roślin na różnych kierunkach studiów.

Książka adresowana jest przede wszystkim do studentów uczelni wyższych, a także do osób związanych zawodowo z hodowlą roślin, oceną odmian i nasiennictwem.

W treści:

Część I. Genetyczne podstawy hodowli roślin

1.  Molekularne podstawy dziedziczenia cech 15

2.  Organizacja materiału genetycznego 27

3.  Wybrane zagadnienia z genetyki klasycznej 37

4. Mutacje 53

5. Transformacja genetyczna i otrzymywanie roślin transgenicznych 62

6.  Biologia rozwoju i rozmnażania 74

7.  Krzyżowanie form genetycznie oddalonych 89

8.  Zmienność genetyczna i środowiskowa 96

9.  Selekcja i postęp genetyczny 115

Część II. Hodowla roślin

10.  Wprowadzenie do hodowli 125

11.  Kierunki hodowli roślin 153

12.  Konwencjonalne metody hodowli roślin 169

13.  Hodowla heterozyjna 199

14. Wykorzystanie mieszańców oddalonych w hodowli roślin 260

15.  Wykorzystanie mutacji w hodowli roślin 268

16.  Hodowla roślin rozmnażanych wegetatywnie 281

Część III. Biotechnologia w hodowli roślin

17. Wprowadzenie      295

18.  Zastosowanie kultur 298

19.  Wykorzystanie diagnostyki molekularnej 312

20.  Wykorzystanie roślin transgenicznych 329

Literatura      339

Wykaz ważniejszych skrótów 340

Indeks 342

Wstęp

Hodowla roślin, jako nauka o doskonaleniu roślin uprawnych - wytwarzaniu od­mian, rozwijała się stopniowo od XIX wieku i korzystała z osiągnięć nauk podsta­wowych, takich jak genetyka, botanika, fizjologia, cytologia i wielu innych. Ob­serwowany w ciągu ostatnich 50 lat dynamiczny rozwój nauk biologicznych, zwłaszcza genetyki molekularnej i biotechnologii, zwiększył znacząco możliwości zmieniania właściwości genetycznych roślin i przyczynił się do sukcesów hodowli. Miało to decydujący wpływ na postęp biologiczny w rolnictwie. Obecnie szacuje się, że wzrost produktywności roślin przynajmniej w 50% zależy od wprowadza­nia nowych odmian. Ten element jest najtańszym i najbardziej ekologicznym czynnikiem warunkującym wzrost plonów. Hodowla systematycznie dostarcza rolnictwu coraz cenniejsze odmiany, z kolei potrzeby rolnictwa wyznaczają nowe kierunki prac hodowlanych.

W świetle dynamicznego rozwoju hodowli roślin w różnych krajach, brak aktu­alnego podręcznika akademickiego z tego zakresu w języku polskim był bardzo do­tkliwy. Autorzy z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, wykładający przez kil­kadziesiąt lat hodowlę roślin na kierunkach „rolnictwo" i „ogrodnictwo", a także na studiach podyplomowych hodowli roślin i nasiennictwa, mieli tego szczególną świa­domość.

Niniejszy podręcznik obejmuje trzy części. W pierwszej omówiono wybrane ele­menty genetyki, począwszy od organizacji genomu i genu, poprzez genetykę kla­syczną, metody wytwarzania nowej zmienności genetycznej, aż po elementy genety­ki ilościowej i wpływu selekcji na populacje roślin. Druga, najobszerniejsza część, dotyczy bezpośrednio hodowli. Przedstawia szczegółowo metody hodowli odmian konwencjonalnych, heterozyjnych, wykorzystanie mutacji i mieszańców oddalonych oraz hodowli gatunków rozmnażanych wegetatywnie. W trzeciej części omówiono zastosowanie biotechnologii w hodowli, m.in. wykorzystanie kultur in vitro i diag­nostyki molekularnej oraz możliwości, jakie stwarza przenoszenie genów między organizmami na drodze pozageneratywnej. Podane w tekście przykłady dotyczą za­równo roślin rolniczych, jak i ogrodniczych.

Prezentowany podręcznik jest przeznaczony przede wszystkim dla studentów wyższych uczelni, ale będzie też przydatny dla wszystkich osób związanych zawo­dowo z hodowlą roślin, oceną odmian i nasiennictwem. Powinien znaleźć się rów­nież w zbiorze podręcznym jednostek naukowych, zajmujących się fizjologią i upra­wą roślin.

W przygotowaniu tekstu uwzględniono dostępne na polskim rynku podręcz­niki z zakresu genetyki, biotechnologii i odmianoznawstwa oraz liczne obcoję­zyczne książki i opracowania monograficzne. Ich wykazy zamieszczono na koń­cu poszczególnych części.