Poradnik pszczelarza

Celem tej pracy jest podanie naj­ważniejszych wiadomości i wskazówek niezbędnych przy pracy w pasiece i przy organizowaniu i planowaniu nowych gospo­darstw pasiecznych.

W pierwszym rozdziale biologia pszczoły została ujęta w skrócie, także stanowi tylko przypomnienie ważniejszych wiadomości i przegląd danych cyfrowych dotyczących budowy i życia pszczół.

Rozdziały: „Baza pokarmowa" i „Zapylanie roślin uprawnych przez pszczoły" opracował mgr inż. M. Lipiński. Zagadnienia związane z roślinnością miodo i pyłkodajną potraktowano ob­szernie, z ujęciem ważniejszych roślin miododajnych w przej­rzyste wykazy. Znajomość bazy pokarmowej w danej miejsco­wości musi stanowić podstawę planowania dla każdej pasieki.

Rozdziały: „Ule", „Narzędzia i sprzęt pasieczny" oraz „Bu­dowle pasieczne". Liczne rysunki z podaniem ścisłych wymiarów wszystkich części umożliwią również budowę uli standardowych warsztatom przy większych gospodarstwach pasiecznych. Opis narzędzi i sprzętu pasiecznego uwzględnia pełny jego asorty­ment, liczne rysunki ułatwiają orientację. Bardziej ogólnie po­traktowano opis budowli pasiecznych z uwagi na to, że stebniki są u nas rzadko stosowane, większy natomiast nacisk położono na pracownię pasieczną, którą musi posiadać każda dobrze po­stawiona pasieka. Rozdziały: „Prace w pasiece", „Pokarm pszczół i podkarmianie", „Rozmnażanie rodzin pszczelich" i „Przewożenie pszczół". To, co w innych podręcznikach pszczelarskich obejmowano zwykle ogólną nazwą gospodarki pasiecz­nej, rozbite zostało na osobne działy, uwzględniające całokształt prac w tym zakresie. Cały materiał został ujęty w sposób, który ułatwi pszczelarzowi posługującemu się „Poradnikiem" znale­zienie treściwych wskazówek co do kolejności oraz sposobu wy­konania wszystkich prac pasiecznych.

Rozdziały: „Selekcja pszczół" i „Hodowla matek pszczelich" obejmują zakres wiado­mości niezbędnych dla każdego pszczelarza, nie wyczerpując jednak całości zagadnień, z którymi styka się pszczelarz-hodowca.

Rozdziały: „Choroby pszczół" oraz „Pasożyty i szkodniki pszczół" dają krótki przegląd chorób pszczół i czerwiu oraz ustalonych metod ich zwalczania, z szerszym omówieniem sposobów odkażania uli i sprzętu; omawiają też najczęściej spotykane szkodniki pszczół.

Całość książki zamykają krótkie dane informacyjne.

Spis treści

Rozdział I PODSTAWOWE WIADOMOŚCI Z BIOLOGII PSZCZÓŁ        

Skład rodziny pszczelej; Pszczoły robotnice; Matka pszczela; Truteń; Gniazdo pszczół; Wymagnia cieplne rodziny pszczelej; Zimowla pszczół; Rozwój osobników pszczelich; Praca pszczół

Rozdział II BAZA POKARMOWA

Produkty zbierane z roślin przez pszczoły; Pyłek; Nektar; Spadź; Kit pszczeli; Warunki wpływające na wydzielanie nektaru; Charakterystyka środowisk miododajnych; Charakterystyka ważniejszych roślin miododajnych; Wybór pastwiska pszczelego dla pasieki; Sporządzanie bilansu miodowego pasieki; Obserwacje fenologiczne i ewidencja kwitnienia; Typy pożytku; Polepszanie i owiększanie bazy pokarmowej; Szkółkarstwo drzew i krzewów miododajnych

Rozdział III ZAPYLANIE ROŚLIN UPRAWNYCH PRZEZ PSZCZOŁY

Organizacja zapylania; Planowanie zapylania;

Rozdział IV ULE

Ogólne uwagi o budowie uli; Warunki, jakim powinien odpowiadać ul; Typy uli używanych w Polsce; Ul warszawski  zwykły; Ul warszawski poszerzony; Ul Dadana; Ul wielkopolski

Rozdział V NARZĘDZIA I SPRZĘT PASIECZNY

Sprzęt niezbędny przy pracy w pasiece; Sprzęt używany przy gospodarce rojowej; Narzędzia do zakładania węży; Narzędzia i sprzęt potrzebny przy miodobraniu; Sprzęt i narzędzia do wytapiania wosku oraz gospodaro­wania plastrami i woskiem w pasiece; Sprzęt i narzędzia pomocnicze

Rozdział VI BUDOWLE PASIECZNE

Pracownia pasieczna; Stebnik

Rozdział VII PRACE W PASIECE

Opieka nad pszczołami przed pierwszym oblotem; Wystawianie pszczół ze stebnika; Pierwszy oblot; Dogląd pasieki po pierwszym oblocie; Zwalczanie rabunku; Główny przegląd wiosenny; Poprowianie pni z trutówkami; Poszerzanie gniazd; Zapobieganie rójce; Wykorzystanie głównego pożytku; Miodobranie; Prace w pasiece po głównym pożytku; Okrywanie gniazd u pni zimujących na dworze; Przygotowanie zimowych pomieszczeń dla pszczół; Przenoszenie uli do stebników i innych pomieszczeń; Notatki pasieczne; Opieka nad pszczołami w zimie

Rozdział VIII POKARM PSZCZÓŁ I PODKARMIANIE

Ilości pokarmów zużywane przez pszczoły; Zaopatrzenie pszczół w pokarm; Przygotowanie pokarmu dla pszczół; Poddawanie pokarmu; Ogólne uwagi o poddawaniu pokarmu; Zbieranie i przechowywanie pyłku;

Rozdział IX PRODUKCJA WOSKU I ZAOPATRZENIE PASIEKI W PLASTRY

Warunki konieczne dla wydzielania wosku; Pełne zaopatrzenie pasieki w plastry; Obliczenie odbudowy ramek i zużycia wazy; Wosk dochodowy; Ogólna wydajność  wosku; Bilans woskowy pasieki

Rozdział X SELEKCJA PSZCZÓŁ

Teoretyczne podstawy selekcji; Selekcja grupowa; Selekcja rodowodowa; Organizacja pracy selekcyjnej w pszczelnictwie

Rozdział XI HODOWLA MATEK PSZCZELICH

Rozdział XII ROZMNAŻANIE RODZIN PSZCZELICH

Rójka naturalna; Roje sztuczne; Przyspieszone pomnażanie pasieki; Zwiększanie zbioru miodu przez rozrajanie  ; Optymalny okres rozwoju czerwiu

Rozdział XIII PRZEWOŻENIE PSZCZÓŁ

Przewożenie pszczół wozami konnymi i samochodami; Transport pszczół koleją; Transport pszczół drogami wodnymi; Transport pszczół samolotami; Przesyłka rojów i matek pszczelich pocztą

Rozdział XIV CHOROBY PSZCZÓŁ

Infekcja; Odkażanie; Choroby czerwiu; Zgnilec złośliwy; Zgnilec łagodny; Zaraza woreczkowa; Grzybice; Zamieranie czerwiu z innych przyczyn; Zaraźliwe choroby pszczół dorosłych; Zaraza zarodnikowcowa; Zaraza pełzakowa; Zaraza roztoczowa; Paratyfus pszczół; Rozpadnica; Niezaraźliwe choroby pszczół dorosłych; Biegunka (zaperzenie); Choroba majowa; Zatrucia pszczół

Rozdział XV PASOŻYTY I SZKODNIKI PSZCZÓŁ

Pasożyty pszczół i czerwiu; Szkodniki i wrogowie pszczół; Szkodniki miodu; Szkodniki woszczyny pszczelej; Szkodniki pierzgi

Rozdział XVI TECHNOLOGIA MIODU

Klasyfikacja miodu; Klasyfikacja miodu według barwy; Klasyfikacja miodu według smaku i zapachu; Klasyfikacja miodu według pochodzenia; Klasyfikacja miodu według konsystencji; Skład chemiczny i właściwości fizyczne miodu; Odbiór miodu; Czynności wykonywane w pracowni; Przechowywanie miodu; Krystalizacja miodu; Wady miodu i ich poprawianie; Wykrywanie obcych domieszek w miodzie

Rozdział XVII TECHNOLOGIA WOSKU

Surowiec woskowy; Sortowanie surowca woskowego; Oznaczanie zawartości wosku w surowcu woskowym; Przechowywanie surowca woskowego; Przeróbka surowca na wosk; Skład chemiczny i właściwości fizyczne wosku; Gatunki wosku; Zafałszowania wosku i sposoby ich wykrywania; Przechowywanie wosku i odpadków woskowych; Wyrób węży