Historia weterynarii i deontologia

Oddajemy do rąk Czytelników publikację z zakresu historii medycyny weterynaryjnej. Weterynaria jest częścią nauk medycznych i biologicznych, a jej dzieje oraz rozwój wiążą się nierozerwalnie z innymi naukami, stąd też uznano za konieczne omówienie, w stopniu zdaniem autorów niezbędnym, zagadnień dotyczących obu tych dziedzin nauki. Czy można sobie wyobrażać dzisiejszą medycynę weterynaryjną bez badań Galena, Harvey’a, Darwina, Pasteura, Vesaliusa czy Listera? Ich nazwiska nie mogą dla absolwenta medycyny weterynaryjnej stanowić zagadki. W przeszłości dziedziny tych nauk, rozumiane jako medicina in sensu largo, były uprawiane przez tych samych ludzi i powiązania między nimi były bardziej ścisłe niż dziś (np. Teodorico de Borgognoni). W książce duży nacisk położono na starożytne korzenie medycyny weterynaryjnej. Doceniono zaawansowanie i stan wiedzy ludów Starożytnego Bliskiego Wschodu. Dokonano także analizy źródeł mitologicznych leczenia zwierząt. Omawiając zagadnienia weterynarii i medycyny okresu Grecji klasycznej, hellenizmu oraz okresu rzymskiego przybliżono filozoficzne podwaliny nauk biologicznych, warunkujące naukowe podejście do szeroko rozumianej medycyny. Rozwój weterynarii osadzono w ramach realiów historycznych, przybliżając czytelnikom pewne wydarzenia z zakresu historii powszechnej, które są ważne a zarazem niezbędne do zrozumienia procesów zachodzących w nauce. Nie można rozważać szczegółowych zagadnień dziejów nauki bez nawiązania do tła społecznego, politycznego i gospodarczego.

Autorzy przybliżają czytelnikom m.in. przejście od Antyku do Średniowiecza, a następnie przyczyny regresu nauk w Średniowieczu i ich erupcję w Odrodzeniu. Uwagę poświęcono również osobom niezwiązanym bezpośrednio z weterynarią – Marsilio Ficino, Goethemu, Paracelsusowi czy Miguelowi Serveto, bez których postęp w nauce, w tym w naukach biologicznych, nie byłby możliwy.

Poruszono również zagadnienia związane z etyką i deontologią oraz współczesnymi problemami dotyczącymi ochrony zwierząt i środowiska. Lekarz weterynarii, jako osoba blisko związana ze zwierzętami, powinien odgrywać i na tym polu właściwą rolę. Niepokojące jest to, że kwestie ochrony i praw zwierząt omawiane są najczęściej przez biologów, lekarzy, etyków i bioetyków, ale bez udziału lekarzy weterynarii, a przecież to oni wiedzą w praktyce najwięcej o cierpieniu zwierząt i relacjach człowiek – zwierzę.

Autorzy wykorzystali fragmenty swoich artykułów zamieszczonych w czasopismach „Medycyna Weterynaryjna” i „Życie Weterynaryjne” oraz  rozdziałów monografi i „Dawna medycyna i weterynaria militarna” [102].

Książka adresowana jest przede wszystkim do studentów medycyny weterynaryjnej i lekarzy weterynarii, ale autorzy mają nadzieję, że wzbudzi ona także zainteresowanie miłośników innych dziedzin nauki.

W treści:

1. Udomowienie i zwierzęta domowe – narodziny weterynarii  11

2. Medycyna i weterynaria w mitologii egipskiej i greckiej  16

3. Starożytność  26

4. Średniowiecze  131

5. Daleki Wschód   178

6. Ku czasom nowożytnym 184

7. Weterynaria na ziemiach polskich   199

8. Czasy nowożytne  319

9. Szkolnictwo weterynaryjne w Europie 358

10. Choroby zakaźne i ich zwalczanie 365

11. Ubój, rzeźnie i nadzór nad surowcami pochodzenia zwierzęcego  373

12. Ochrona zwierząt i środowiska naturalnego  390

13. Podstawy deontologii i nowy status zwierząt 402

14. Piśmiennictwo 420

15. Indeks osób 433

16. Indeks nazw  441