Nasiennictwo Tom 1

To właśnie skłoniło nas do napisania podręcznika „Nasiennictwo". Podręczni­ków z nasiennictwa w języku polskim było kilka, jeśli nie kilkanaście, ale wszystkie wydano w początkach lat siedemdziesiątych. Ich nakłady zostały dawno wyczerpa­ne, a wiele treści całkowicie się zdezaktualizowało; szczególnie te dotyczące orga­nizacji i funkcjonowania przemysłu nasiennego. Od wielu już lat w akademickim kształceniu rolniczym, a także w praktyce odczuwało się brak nowoczesnego pod­ręcznika z tej dziedziny. Te potrzeby jeszcze wzrosły po zmianie systemu gospo­darczego i tworzeniu zrębów gospodarki rynkowej oraz organizowaniu studiów i roz­maitych kursów z nasiennictwa. Z tego też powodu poświęcono w podręczniku spo­ro miejsca światowemu przemysłowi nasiennemu, wprowadzono niektóre elementy zarządzania przedsiębiorstwami nasiennymi oraz dość dokładnie przedstawiono prawa hodowców roślin i prawo nasienne.

Podręcznik składa się z dwóch części.

Pierwsza obejmuje zagadnienia ogólne:

światowy przemysł nasienny, prawa hodowców roślin i prawo nasienne, podstawy hodowli roślin, właściwości biologiczne nasion, wpływ środowiska na plon i jakość nasion, zasady produkcji materiału siewnego, metody przechowywania nasion oraz kwalifikację materiału siewnego.

Część druga jest poświęcona metodom reprodukcji materiału siewnego, uwzględniono w niej wszystkie ważniejsze grupy roślin: zbożowe, strączkowe, przemysłowe, okopowe, pastewne i trawy z roślin rolniczych; bobowate, kapustowate, selerowate, dyniowate, psiankowate, astrowate, liliowate, komosowate i grzy­by uprawne z roślin warzywnych; rośliny ozdobne i zielarskie oraz rośliny sadowni­cze i ozdobne stosowane jako podkładki generatywne.

Rośliny rolnicze i ozdobne opisano według tradycyjnych grup użytkowych, zaś warzywne i zielarskie zgodnie z przynależnością do rodzin botanicznych. W opra­cowaniu podręcznika brało udział 42 Autorów, specjalistów z różnych dziedzin i znawców metod reprodukcji materiału siewnego poszczególnych gatunków, dys­ponujących niezwykle różnym materiałem doświadczalnym i literaturą. Nie wszyst­kie też grupy roślin można było opisać według tego samego schematu. Stąd też nie było możliwości ujednolicenia tekstu. Od początku zdawaliśmy sobie z tego sprawę i musieliśmy się z tym pogodzić, chcąc doprowadzić do wydania podręcznika. Wiele zagadnień zostało opracowanych bardzo skrótowo ze względu na ograniczo­ną objętość podręcznika. Wszyscy Autorzy narzekali, że nie mogą zamieścić tego co ich zdaniem należałoby jeszcze napisać.

Sporo kłopotów sprawiły całemu zespołowi Autorskiemu zmiany w polskim prawie nasiennym jakie wprowadzano w czasie pisania podręcznika. Nie można było zamieszczać informacji, które dotarłyby do rąk czytelników już nieaktualne, a nowe przepisy nie były jeszcze gotowe. Dlatego nie wszystkie zmiany udało się uwzględnić w tekście. Dotyczyło to przede wszystkim wymagań stawianych mate­riałowi siewnemu i związane było z dostosowywaniem polskich regulacji prawnych do rozwiązań istniejących w UE. W związku z tym, tracą między innymi moc praw­ną przepisy dotyczące kwalifikacji polowej i dotychczasowe normy nasienne. W ich miejsce wprowadza się rozporządzenia ministra właściwego ds. rolnictwa, które odtąd będą obowiązywały. Dlatego też posługiwano się w tekście ogólnikowymi określeniami w rodzaju przepisy polskiego prawa nasiennego.

Redaktorzy w tym miejscu chcieliby bardzo serdecznie podziękować wszystkim Autorom i Recenzentom, że zechcieli uczestniczyć w opracowaniu podręcznika, za szybkie napisanie powierzonych im opracowań oraz zrecenzowanie tekstów. Tylko dzięki temu udało się wydać podręcznik w tak krótkim czasie. Prace nad nim rozpo­częły się na serio po podjęciu decyzji przez Ministra Edukacji Narodowej o dofinan­sowaniu podręcznika, co nastąpiło w styczniu bieżącego roku. Stąd też kierujemy serdeczne podziękowania pod adresem Resortu za docenienie potrzeby wydania tego opracowania i przyznanie dotacji.

Słowa podziękowania należą się również Państwowemu Wydawnictwu Rolni­czemu i Leśnemu, a szczególnie Oddziałowi Poznańskiemu, jego wszystkim Pra­cownikom za życzliwość, stałą mobilizację Autorów i Recenzentów i niezrażanie się wprowadzanymi często zmianami, już po ostatecznym uzgodnieniu tekstu.

Nie można też pominąć i nie okazać wdzięczności naszym Mistrzom i Po­przednikom, którzy nas wprowadzali w tajniki nasiennictwa. Są to nieżyjący już profesorowie: Zygmunt Pietruszczyński, Józef Dorywalski, Marian Lityński i Jerzy Korohoda.

Karol W. Duczmal Halina Tucholska