Odporność chwastów na herbicydy

Książka obejmuje całość zagadnień związanych z odpornością chwastów na herbicydy. Zawiera podstawową wiedzę, wyjaśnia przyczyny powstawania odporności i podaje sposoby ograniczenia jej rozwoju; opisuje mechanizmy działania herbicydów, które mają wpływ na rozwój odporności chwastów.

Omówiono w niej m.in.:
biologię i ekologię chwastów w zależności od długości życia osobniczego i sposobu rozmnażania;
biologię wybranych gatunków chwastów i jej znaczenie w rozwoju odporności;
mechanizmy i sposoby działania herbicydów;
mechanizmy odporności;
sposoby dziedziczenia odporności – genetyczny i epigenetyczny;
czynniki wpływające na odporność chwastów;
modele rozwoju odporności;
badania fitnesu biotypów odpornych;
rozpoznawanie odporności chwastów w polu;
zapobieganie powstawaniu odporności;
koszty wynikające z odporności;
kryteria potwierdzające występowanie odporności;
metody badań odporności w celu identyfikacji chwastów odpornych na herbicydy;
badania nad odpornością chwastów na herbicydy w Polsce.

Jest to publikacja dla studentów: rolnictwa, ogrodnictwa i biologii; nauczycieli akademickich; pracowników naukowych instytutów badawczych; może być pomocna nauczycielom i uczniom średnich szkół rolniczych i ogrodniczych, a także doradcom w zakresie ochrony roślin, pracującym zarówno w państwowych jednostkach doradczych, jak i zatrudnionych w firmach produkujących i dystrybuujących środki ochrony roślin. Może też być przydatna dla osób zajmujących się uprawą roślin i produkcją rolną.

Spis treści

Wstęp 11

Biologia i ekologia chwastów w zależności od długości życia osobniczego i sposobu rozmnażania 14

Chwasty krótkotrwałe  16

Chwasty dwuletnie 17

Chwasty wieloletnie 18

Chwasty cebulkowe 20

Biologia wybranych gatunków chwastów i jej znaczenie w rozwoju odporności 21

Miotła zbożowa  24

Wyczyniec polny 28

Owies głuchy 30

Chwastnica jednostronna 32

Włośnica sina 34

Komosa biała 36

Szarlat szorstki 38

Chaber bławatek 40

Maruna bezwonna 42

Rumian polny 44

Rumianek pospolity 46

Starzec zwyczajny 48

Przymiotno kanadyjskie 50

Żółtlica drobnokwiatowa 52

Fiołek polny 54

Przytulia czepna 56

Mak polny 58

Gwiazdnica pospolita 60

Tasznik pospolity  62

Tobołki polne  64

Gorczyca polna  66

Rzodkiew świrzepu 68

Rdestówka powojowata 70

Poziewnik szorstki 72

Rozwój badań nad herbicydami 74

Historia odporności chwastów na herbicydy 77

Problem odporności chwastów w świecie 77

Problem odporności chwastów w Polsce          83

Zakres występowania odporności - obecny stan odporności w liczbach 86

Mechanizm i sposób działania herbicydów 91

Wpływ herbicydów na procesy biochemiczne i fizjologiczne roślin 92

Reakcja roślin na herbicydy 93

Klasyfikacja herbicydów według mechanizmu działania 94

Inhibitory fotosyntezy w fotosystemie II (PS II) 96

Inhibitory fotosyntezy w fotosystemie I 97

Inhibitory syntazy acetylomleczanowej (ALS) - syntazy kwasu acetylohydroksylowego (AHAS)   98

Inhibitory karboksylazy acetylokoenzymu A  99

Inhibitory wzrostu i rozwoju (syntetyczne auksyny) 100

Inhibitory syntazy kwasu 5-endolopirogrono-3-fosfoszikimowego (EPSP)          101

Inhibitory syntetazy glutaminowej 102

Inhibitory biosyntezy celulozy 103

Inhibitory podziału komórki 103

Inhibitory biosyntezy kwasów tłuszczowych 104

Inhibitory biosyntezy karotenoidów (herbicydy powodujące zanik chlorofilu) 105

Inhibitory oksydazy protoporfirynogenowej (PPO) 106

Mechanizm odporności chwastów na herbicydy 108

Odporność związana z miejscem działania herbicydu (target-site) 111

Odporność na inhibitory fotosyntezy w fotosystemie II (PS II) 112

Odporność na inhibitory syntazy acetylomleczanowej (ALS/AHAS) 117

Odporność na inhibitory karboksylazy acetylokoenzymu A (ACCazy) 122

Odporność na glifosat 126

Odporność na inhibitory podziału komórki 128

Odporność na inhibitory oksydazy protoporfirynogenowej (PPO)          129

Odporność na inhibitory wzrostu i rozwoju (syntetyczne auksyny)          129

Odporność na herbicydy nie związana z miejscem działania

(non target-site)            130

Odporność związana z cytochromem P450 monooksygenazy 131

Odporność związana z glutationem S-transferazą (GST)132

Odporność związana ze zdolnością do zmiany przemieszczania

(translokacji) herbicydu135

Inne problemy związane z odpornością  138

Genetyczny i epigenetyczny sposób dziedziczenia odporności 142

Dziedziczenie genetyczne 143

Dziedziczenie epigenetyczne 145

Presja selekcyjna 146

Inne problemy związane z dziedziczeniem 149

Rozwój odporności chwastów w populacji 151

Czynniki wpływające na odporność chwastów 154

Chwasty 154

Herbicydy         158

Zabiegi agrotechniczne 163

Modele rozwoju odporności chwastów 166

Fitnes chwastów w badaniach odporności 170

Rozpoznawanie odporności chwastów w polu 176

Ocena ryzyka pojawienia się odporności           179

Zapobieganie powstawaniu odporności182

Zmianowanie 182

Metody agrotechniczne183

Herbicydy 186

Mieszaniny i przemienne stosowanie herbicydów 187

Organizacja stosowania herbicydów 188

Synergizm i sejfnery 189

Opryskiwanie górnych części chwastów            189

Genetycznie zmodyfikowane rośliny odporne na herbicydy 189

Inne zagadnienia 190

Koszty wynikające z występowania chwastów odpornych 191

Kryteria potwierdzające występowanie odporności 194

Definicja odporności chwastów opracowana przez WSSA i ISHRW 195

Potwierdzenie danych o odporności 195

Dziedziczenie odporności 199

Występowanie odporności w polu 199

Potrzeba oznaczenia gatunku chwastu 199

Inne zagadnienia 200

Uprawa roślin odpornych na herbicydy nieselektywne a problem odporności chwastów 201

Metody uzyskania roślin uprawnych odpornych na herbicydy 204

Rośliny uprawne odporne na glifosat 206

Rośliny uprawne odporne na inhibitory syntazy acetylomleczanowej 208

Rośliny uprawne odporne na glufosynat amonowy 209

Rośliny uprawne odporne na bromoksynil 210

Kukurydza odporna na cykloksydym 211

Znaczenie sejfnerów w odporności roślin uprawnych na herbicydy 212 Problemy związane z uprawą roślin genetycznie zmodyfikowanych  212

Ryzyko przepływu genów 212

Wpływ na rozwój populacji chwastów 214

Metody badań odporności w celu identyfikacji chwastów odpornych na herbicydy 215

Biotest na roślinach 218

Test oparty na wzroście liści i korzeni 219

Testy oparty na wzroście korzeni na agarze 220

Test fluorescencji chlorofilu 222

Badania molekularne 223

Metoda kalorymetryczna 225

Badania nad odpornością chwastów na herbicydy w Polsce      226

Miotła zbożowa227

Wyczyniec polny 230

Owies głuchy 234

Chaber bławatek 238

Komosa biała 241

Maruna bezwonna 242

Mak polny 243

Literatura 245

Załącznik 1 Skróty literowe nazw chwastów 253

Załącznik 2 Klasyfikacja herbicydów w zależności od mechanizmu działania wg HRAC 264

Skorowidz 271